KO - pytanie ws. wyłączenia najcenniejszych obszarów leśnych z wycinki z dnia 17 stycznia 2024 r.

Stenogram

8. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Adrian Witczak:

    Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Poziom lesistości województwa łódzkiego wynosi ok. 21% i jest najmniejszy spośród wszystkich województw naszego kraju. Przy średniej ogólnopolskiej lesistości wynoszącej ok. 30% województwo łódzkie wypada bardzo niekorzystnie. Warto również zwrócić uwagę, że województwo łódzkie jest obecnie największym w Polsce obszarem bez jakiegokolwiek obiektu o statusie parku narodowego. Jednocześnie eksperci wskazują na Lasy Spalskie w dolinie Pilicy jako miejsce, gdzie powinien powstać podobny obiekt. Miejsce to reprezentują żyzne siedliska lasów i lasów mieszanych, z dużym udziałem grądów, olsów i łęgów. Znajduje się tam wciąż wiele stanowisk zagrożonej świetlistej dąbrowy.

    Dodać należy do tego, że to miejsca województwa łódzkiego takie jak Radomsko, Skierniewice, Bełchatów, Piotrków Trybunalski, Tomaszów Mazowiecki, Rawa Mazowiecka czy Opoczno należą do miast o najgorszej jakości powietrza w Polsce ze względu na poziom stężenia pyłu PM10 czy największą liczbę dni z przekroczeniem dobowego dopuszczalnego poziomu pyłu PM10.

    Strony koalicji rządowej zobowiązały się do zdecydowanych działań na rzecz poprawy poziomu ochrony polskich lasów i powietrza, w tym wyłączenia części najcenniejszych obszarów leśnych z wycinki, zwiększenia powierzchni parków narodowych czy walki ze smogiem, m.in. poprzez przyspieszenie procesu wymiany źródeł ciepła oraz termomodernizacji czy wprowadzanie niezbędnych zmian w programie ˝Czyste powietrze˝.

    W związku z powyższym zwracam się do pana ministra z pytaniem, czy w budżecie na 2024 r. zabezpieczono środki finansowe na ochronę najcenniejszych obszarów leśnych przed wycinką, w tym tworzenie naokoło miast leśnych stref buforowych, które mogłyby podlegać wyłączeniu z wycinki, jak również (Dzwonek) czy w budżecie na 2024 r. zabezpieczono środki finansowe na zwiększenie powierzchni parków narodowych poprzez zwiększenie ilości parków, w tym ustanowienie parku narodowego w województwie łódzkim obejmującego Lasy Spalskie w dolinie Pilicy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

8. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Mikołaj Dorożała:

    Panie Marszałku! Szanowne Panie i Panowie Posłowie! Odpowiadając na pytanie pana posła, chciałem potwierdzić, że jednym z nadrzędnych elementów naszego planu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska jest poprawa i praktycznie - trzeba to nazwać po imieniu - zaczęcie wprowadzania zrównoważonej polityki leśnej w Polsce. Ten temat jest rozległy, szanowni państwo, mówimy tutaj o parkach narodowych, mówimy o lasach, więc tych wątków jest w zasadzie kilka czy kilkanaście, jak sobie na to spojrzymy.

    My patrzymy na to w dwóch perspektywach: z jednej strony w perspektywie krótkofalowej i z drugiej strony w perspektywie długofalowej, strategicznej. W perspektywie długofalowej - chodzi o to, o czym mówił pan poseł, województwo łódzkie jest też bardzo bliskie mojemu sercu - przyglądaliśmy się 10 lokalizacjom. To są miejsca, co do których wspólnie z ekspertami, przyrodnikami, naukowcami, także stroną społeczną przygotowaliśmy tzw. małe moratorium, czyli decyzję pani minister klimatu i środowiska dla 10 najcenniejszych lokalizacji w Polsce, gdzie ograniczamy bądź wyłączamy wycinki. To jest bardzo ważne, bo dywersyfikacja słowna jest istotna. W części z tych miejsc to jest wyłączenie, w części z tych miejsc to jest ograniczenie. To jest chirurgicznie przemyślane, dokładnie, punktowo, tak aby chronić najcenniejsze drzewostany, aby chronić te miejsca, które mają najistotniejsze znaczenie pod kątem tego, o czym powiedział pan poseł, łęgi, olsy, wszystkie te miejsca, które mają istotny wpływ np. na retencję wody. To jest bardzo bliski temat również dla województwa łódzkiego, także dla wielkopolskiego, mazowieckiego, całego centralnego pasa Polski, który stepowieje. Tych miejsc, które wybraliśmy, jest 10. To jest m.in. Puszcza Borecka, Puszcza Romincka, jeśli chodzi o województwo warmińsko-mazurskie, Puszcza Knyszyńska na Podlasiu, także lasy Iwonicza-Zdroju na Podkarpaciu, bardzo cenne lasy uzdrowiskowe, ale także lasy koło Trójmiasta czy lasy pod Wrocławiem.

    Szanowni Państwo! Dywersyfikacja nie jest przypadkowa, bo mamy tutaj ogromne skupiska ludności, mieszkańców miast, tysiące ludzi, którzy korzystają na co dzień z tych lokalizacji. Tak na dobrą sprawę, jak spojrzymy sobie na ten dokument, który przygotowaliśmy, to jest troszkę powyżej 1% miejsc, które nie są na razie jeszcze w całości wyłączone, ale częściowo ograniczone. To jest dosyć istotne w kontekście tego, o czym mówi nasz rząd, i w kontekście tego, o czym mówiło się też w kampanii wyborczej, czyli tych 20%, które chcielibyśmy w Polsce chronić, 20% obszarów leśnych, które miałyby podlegać ścisłej ochronie. To jest wątek, o którym powiedziałem na początku, który dotyczy długofalowego podejścia, długiej strategii. W tym celu my już pracujemy nad tym pierwszym etapem, pracowaliśmy nad pierwszym etapem, pracujemy obecnie nad drugim etapem. Będzie przygotowany też specjalny formularz na stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska, gdzie mieszkańcy będą mogli również zgłaszać te miejsca, w których chcieliby, aby las był lepiej chroniony. My będziemy to analizować. To jest też część długofalowej strategii, nad którą pracujemy wspólnie z panią minister, ? propos okrągłego stołu leśnego. Chciałem państwa uspokoić i powiedzieć, że te prace już się zaczęły. Chcielibyśmy, aby ten okrągły stół odbył się prawdopodobnie w marcu. Taki jest plan. To będzie idealne miejsce, do którego chcielibyśmy zaprosić wszystkich przedstawicieli strony społecznej, NGO-sów, naukowców, ale także np. zakłady usług leśnych.

    Wczoraj odbyłem spotkanie z przedstawicielami zakładów usług leśnych w Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych wspólnie z nową dyrekcją Lasów Państwowych. Szanowni państwo, to było pierwsze takie spotkanie, bo poprzedni rząd nie znalazł na takie spotkanie czasu. My się spotkaliśmy z przedstawicielami tego sektora. Tam jest, szanowni państwo, kilka istotnych wątków, jak chociażby to, że ponad 25 osób straciło życie w zeszłym roku, pracując właśnie w zakładach usług leśnych. Ta przestrzeń w ogóle wymaga ustrukturyzowania. O tym na pewno też chcielibyśmy rozmawiać i nad tym pracować.

    Szanowni Państwo! Okrągły stół to będzie miejsce, do którego chcemy zaprosić wszystkich zainteresowanych tematem dotyczącym polskich lasów. Polskie lasy wymagają systemowej ochrony, wymagają zrównoważonej polityki, która przez ostatnie lata nie była prowadzona. Widzimy to na każdym kroku po tych kilku tygodniach, odkąd pracujemy w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Te systemowe rozwiązania są absolutnie fundamentalną kwestią dla nas pod kątem tego, co chcemy zrobić i jak chcemy zrobić właśnie w oparciu o dialog.

    Jeśli chodzi o parki narodowe - pan poseł również pytał o ten wątek - województwo łódzkie nie ma ani jednego parku narodowego, ale również np. województwo warmińsko-mazurskie, które jest, można powiedzieć, bardzo zalesionym miejscem, bardzo popularnym też turystycznie. Chcielibyśmy też nad tym pracować, są pewne inicjatywy. Są już samorządy w Polsce... Wiecie państwo, jak wygląda ustawa. To mój apel też do pań i panów posłów pod kątem prac, które będą pewnie niezbędne w niedalekiej przyszłości, nad ustawą o lasach. My dzisiaj mamy już samorządy w Polsce, które chcą parku narodowego. Te rozmowy powoli się zaczynają, zaczynamy nad tym pracować, ale też chciałem podkreślić, że będziemy pracować nad takimi rozwiązaniami systemowymi, które pozwolą na pełną partycypację.

    Nasza wizyta z panią minister ostatnio w Puszczy Białowieskiej sprowadzała się do tego, że spotkaliśmy się ze wszystkimi (Dzwonek), ze stroną społeczną, z leśnikami, z wszystkimi, którzy są zainteresowani tym tematem, również samorządowcami. Ta praca musi być oparta na dialogu. Będziemy szukać instrumentów finansowych. Chcemy tworzyć nowe parki narodowe w Polsce. Chcemy zadbać o polskie lasy w sposób zrównoważony, aby społeczeństwo mogło decydować o tym, jak będzie wyglądał ich las w najbliższej okolicy. Bardzo dziękuję. (Oklaski)

8. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Agnieszka Hanajczyk:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Aż 33 z 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Europy to miasta polskie, w tym pięć miast z regionu łódzkiego. Kiedy mówimy o lasach, oczywiście pamiętamy, że ewidentnym problemem są stare kotły, paleniska służące jako źródło ogrzewania domów i mieszkań. Gdy nie ma lasów, gdy ich brakuje albo są wycinane, powinniśmy w sposób szczególny dbać o ochronę środowiska, np. przez program wymiany kopciuchów ˝Czyste powietrze˝. Ale ten program ma poważne problemy. Beneficjenci, którym obiecano przelewy na początku grudnia, nadal są bez pieniędzy. Mówi się o co najmniej setkach milionów opóźnień. Rząd PiS bawił się w prezenty na kredyt, ale do tysięcy Polaków te pieniądze nie dotarły. Czy narodowy fundusz ochrony środowiska wypłaci środki z programu ˝Czyste powietrze˝, które powinien był wypłacić jeszcze w 2023 r.? (Dzwonek) Samorządy zwracają także uwagę na zbyt sztywne wytyczne ograniczające liczbę potencjalnych beneficjentów programu ˝Ciepłe mieszkanie˝. Problematyczna jest także formuła prefinansowania wymiany kopciuchów dla osób najuboższych. Kiedy można spodziewać się aktualizacji programu? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

8. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Mikołaj Dorożała:

    Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Szanowna Pani Poseł! Odpowiadając na to pytanie, w zasadzie można powiedzieć, że sprowadza się to do pewnego podsumowania. Otóż wszystkie te problemy biorą się z pewnych zaniedbań, które pojawiły się w ostatnich latach, m.in. z braku środków z KPO, ale także z problemów z programem FEnIKS. Mówi się o zaprzepaszczeniu ok. 300 mln zł. To jest ogromna dziura, która się pojawiła, natomiast te pieniądze będą. Przy okazji uruchomienia środków z KPO ta dziura zostanie zasypana, te kilkanaście tysięcy - bo mówimy o kilkunastu tysiącach, o takiej liczbie - wniosków zostanie zrealizowanych. Takie jest zapewnienie ze strony naszego ministerstwa. Dziękuję bardzo. (Oklaski)