Posłanka Katarzyna Kierzek-Koperska - Wystąpienie z dnia 10 kwietnia 2024 roku.

Stenogram

6. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze (druki nr 241 i 288).

Poseł Katarzyna Kierzek-Koperska:

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa o zapewnieniu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze jest, jak już tu wielokrotnie wspomniano, implementacją dyrektywy unijnej Parlamentu Europejskiego i Rady z 17 kwietnia 2019 r. w sprawie wymogów dostępności produktów i usług, zwanej Europejskim Aktem o Dostępności. Termin na jej zaimplementowanie minął 28 czerwca 2022 r., co spowodowało wszczęcie przez Komisję Europejską postępowania naruszeniowego. Kolejnym krokiem może być złożenie sprawy do TSUE i nałożenie na Polskę kar finansowych, dlatego jest to tak istotne, abyśmy jak najszybciej przeprocedowali i wdrożyli te przepisy do naszego porządku, polskiego porządku prawnego.

    Ta dyrektywa to pierwsza taka horyzontalna regulacja unijna w dziedzinie dostępności w prawie Unii Europejskiej i pierwsza, która dotyczy w tak szerokim zakresie biznesu. Wyznacza nowe ogólnounijne wymogi dostępności dla najpowszechniejszych produktów i usług, takich jak - pan poseł też już o tym wspomniał - komputery, telefony, tablety, terminale płatnicze, książki, e-handel, usługi informacji cyfrowej w transporcie pasażerskim.

    Podstawowym celem regulacji jest eliminowanie wykluczenia społecznego spowodowanego ograniczeniami dostępności do produktów i usług osób z niepełnosprawności, ale także wszystkich osób, które doświadczają trudności w funkcjonowaniu w życiu codziennym. Mogą to być np. osoby starsze, osoby, które są schorowane wieloletnio lub czasowo, lub w sytuacji utraty tej sprawności.

    Ta dyrektywa ma również zapewnić przedsiębiorstwom łatwiejszy handel transgraniczny dzięki wspólnym zasadom dostępności w całej Unii Europejskiej. Za przygotowanie ustawy wdrożeniowej odpowiedzialne jest Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Ustawa będzie pierwszą tak kompleksową i wieloaspektową regulacją w dziedzinie dostępności.

    Zgodnie z projektem ustawy zobowiązani do jej wdrożenia będą głównie przedsiębiorcy, wykluczamy mikroprzedsiębiorców, jak już też zostało to powiedziane. Dotychczas kwestie dostępności produktów i usług nie były regulowane kompleksowo, w związku z tym ta ustawa to właśnie zrealizuje.

    Wybrane obszary dostępności są przedmiotem regulacji też w innych przepisach, m.in. Prawa budowlanego, o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, o dostępności cyfrowej i innych regulacji prawnych, natomiast ta konkretna ustawa, nad którą procedujemy, pozwoli zawrzeć wszystkie te potrzeby w jednym akcie prawnym. Przepisy te pozostają do tej pory rozproszone i nie tworzą zespołu norm zapewniających odpowiedni poziom dostępności produktów i usług.

    Istnieje oczywiście rozbieżność między krajowymi wymaganiami dostępności związanymi z produktami i usługami wprowadzanymi do obrotu i świadczonymi na rynku Unii Europejskiej, co też prowadzi do fragmentacji rynku wewnętrznego.

    Co istotne, szanowni państwo, według ostatniego spisu ludności przeprowadzonego w 2022 r. mamy w Polsce 4,7 mln osób z niepełnosprawnościami, co stanowi 12,2% ludności. Potrzeba dostosowania przepisów o dostępie do informacji dla tej grupy jest więc niezbędna. Rośnie także z roku na rok odsetek seniorów. W 2025 r. ma być 22% osób powyżej 65. roku życia. Dla tej grupy ta ustawa też może być dużym wsparciem, przy czym odsetek tych osób z dostępem do Internetu także rośnie.

    Liczne badania potrzeb osób z niepełnosprawnościami, m.in. przeprowadzone przez PFRON, wskazują, że brak dostępności w wielu obszarach jest jedną z największych barier w życiu społecznym i zawodowym dla osób z niepełnosprawnościami. Obowiązki, które mają być regulowane w tej ustawie, będą stosowane od dnia 28 czerwca 2025 r., zatem dla przedsiębiorców jest dość długi czas na przygotowanie, a ustawa nie będzie stosowana do mikroprzedsiębiorców właśnie z takiego powodu, że mają oni zbyt małe zasoby ludzkie i niewielkie roczne obroty i w związku z tym mogą nie podołać organizacyjnie tym wyzwaniom.

    Projekt wpływa również pozytywnie na rodziny, w tym na rodziny, w których funkcjonują osoby ze szczególnymi potrzebami, zwłaszcza osoby starsze i z niepełnosprawnościami, gdyż zwiększa dostępność treści zamieszczonych w Internecie dla osób z niepełnosprawnościami. (Dzwonek)

    W toku procedowania nasz klub uznał, że niezbędne są jeszcze trzy poprawki do tej ustawy, w związku z tym składam je dzisiaj na ręce pani marszałek. Oczywiście będziemy procedować, będziemy za tą ustawą. Dziękuję. (Oklaski)