PiS - pytanie ws. Programu budowy 100 obwodnic z dnia 22 lutego 2024 r.

Stenogram

4. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Paweł Jabłoński:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Kilka dni temu powiedział pan publicznie następujące słowa: po weryfikacji kosztów okazało się, że środki na realizację Programu 100 obwodnic są niewystarczające. Kiedy to usłyszałem, nie mogłem w to uwierzyć. Sprawdzałem to kilka razy, ale rzeczywiście pan coś takiego powiedział. Jestem w szoku, dlatego że po raz kolejny okazuje się, że program tego rządu, program sformułowany już w przeszłości, jeżeli chodzi o słynne hasło: pieniędzy nie ma i nie będzie, po raz kolejny jest wdrażany. Dlaczego jest to szkodliwe? Dlaczego jest to błędne? Otóż Program 100 obwodnic jest programem wieloletnim, programem zapoczątkowanym przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, programem, który ma doprowadzić do tego, że polskie miasta, także te miasta średniej wielkości, także mniejsze miejscowości, uzyskają równe szanse komunikacyjne, że poprawi się bezpieczeństwo ruchu drogowego, poprawi się jakość życia mieszkańców, bezpieczeństwo zdrowotne. Obwodnice mają być finansowane przez wiele lat ze środków krajowych, ze środków budżetowych, ale także ze środków unijnych. Jeżeli wy dzisiaj z góry rezygnujecie ze starania się o te środki, mówicie, że na 6, 7 lat, bo tak ten program miał wyglądać, tych pieniędzy nie będzie, to jest to po prostu odbieranie szans rozwojowych Polsce. Nie skupiajcie się tylko na wielkich miastach. Walczcie także o to, żeby te pieniądze trafiały do mniejszych miejscowości, walczcie o to. Pieniądze są do zdobycia, także pieniądze unijne. Tak się chwalicie tym umiejętnościami. Szczególną uwagę chciałem zwrócić na obwodnicę Raciborza. Na tę obwodnicę zostało wskazanych 500 mln zł do uzyskania właśnie w następnych latach. Dlaczego kasujecie ten program?

4. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Paweł Gancarz:

    Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie Posłanki! Posłowie! Po kolei, żeby nakreślić perspektywę, nakreślić też obraz. Zacznę od tego, że żadnych planów związanych z zaprzestaniem, nierealizowaniem czy niewdrażaniem Programu 100 obwodnic, i tutaj uspokoję, nie ma. Obwodnice, jak wszyscy wiemy, to są elementy infrastruktury drogowej, które z jednej strony poprawiają bezpieczeństwo, z drugiej strony ułatwiają komunikację, ale też służą mieszkańcom poszczególnych miejscowości, bo odciążają po prostu ruch, który zazwyczaj przez te miejscowości przebiega. Jeżeli chodzi o listę podstawową 100 obwodnic, tak jak pan poseł zauważył, do 2030 r. w ramach instrumentu zaciągania zobowiązań została zabezpieczona kwota nieco ponad 28 mld na te 100 zadań. Tak że to nie są środki, które są stricte zabezpieczone, ale została stworzona w ramach wprowadzonych przepisów taka możliwość, czyli w przypadku 100 obwodnic jest to ok. 20, dokładnie 28,1 mld zł. Minęły 4 lata, jesteśmy na etapie zrealizowanych dwóch zadań, czyli 2% z tych, które zostały zapisane w programie, na dzisiaj jest zrealizowanych. W przypadku 17 obwodnic jest podpisana umowa na realizację, 8 obwodnic jest w trakcie przetargu, a 73 zadania są w trakcie przygotowania, takiego głębokiego, mało zaawansowanego. Taki jest stan, jeżeli chodzi o realizację tych 100 zadań na dzisiaj. Tak, to program wieloletni, do 2030 r. Mamy rok 2024, czyli 4 lata realizacji programu minęły, dwa zadania są zrealizowane, tak że zaledwie 2%. I proszę mieć tego świadomość.

    (Poseł Paweł Jabłoński: Inne są w przygotowaniu.)

    Ale żeby była jasność, jesteśmy na etapie weryfikacji wszystkich programów, weryfikacji pod różnym kątem, m.in. ˝Programu 100 obwodnic˝. Jeżeli chodzi o słowa, które pan przytoczył, myślę, że były one jasne i czytelne. Powiedziałem, że z niczego nie będziemy rezygnować, ale środki, które zostały przeznaczone, zabezpieczone w tym elemencie dłużnym do 2030 r., na dzisiaj, co już widać, są niewystarczające. Analizujemy m.in. te zadania. I wychodzi nam, że na pewno będą one wymagały większych nakładów finansowych, niż były zaplanowane. Jest też w wielu przypadkach brak takiej zgody społecznej na przebieg i realizację tych zadań, zgody samorządów. W przypadku tych programów została też uwzględniona partycypacja finansowa samorządów, bo w miejscu, gdzie obwodnica przebiega np. przez teren gminy miejskiej, niezbędny jest udział samorządu, który funkcjonuje na terenie tej gminy. Te uzgodnienia nie zostały poczynione. W ramach naszych analiz występują takie niedociągnięcia.

    (Poseł Paweł Jabłoński: Samorządy o to proszą.)

    Jest sporo różnych zastrzeżeń co do realizacji tego programu. Jesteśmy w trakcie audytu. To, co dzisiaj mówię, jest cząstkową odpowiedzią na państwa pytania, ale już dzisiaj po aktualizacji kosztorysów tych zadań, które są w trakcie realizacji, wiadomo, że ta kwota w wysokości 28 mld będzie zbyt mała. Już dzisiaj wiadomo, że będzie potrzebna kwota wyższa o ok. 8 mld, wyższa o ok. 30% tej puli.

    Od początku po objęciu rządów po państwie sygnalizujemy problemy, które pojawiają się w związku z poszczególnymi zadaniami. Fajnie się jeździło w terenie. W różnych miejscach były pokazywane niebieskie tabliczki, ale dzisiaj ktoś musi zrealizować te zadania. Podchodzimy do tej realizacji sumiennie, odpowiedzialnie. Naszym celem i ambicją jest to, żeby wybudować te 100 obwodnic pomimo znikomego stopnia zaangażowania, znikomego stopnia realizacji tych zadań do dzisiaj. Będziemy oczywiście poszukiwać środków, będziemy poszukiwać modeli optymalizacyjnych, żeby zrealizować te zadania. Taki jest cel.

    Z tej mównicy podkreślam, że nie wypowiedziałem żadnych słów mówiących o tym, że będziemy z czegoś rezygnować, że będziemy rezygnować z tego programu. Dziękuję.

    (Poseł Paweł Jabłoński: A w czasie audytów okaże się...)

4. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Anna Kwiecień:

    Dziękuję bardzo.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Doskonale pan wie, że Rada Ministrów przyjęła ten program uchwałą w dniu 13 kwietnia 2021 r. Oczywiście rozpoczął się on w 2020 r. Wiemy, że trwała pandemia, więc myślę, że wrzucanie takich informacji, że są jakieś opóźnienia, jest po prostu nieuprawnione. Warto też zastanowić się nad tym, jakie informacje przekazuje pan do mediów, bo ten niepokój jest powszechny. Warto zobaczyć, jaka jest reakcja społeczna na pana słowa, które pojawiły się na portalach społecznościowych.

    Wracając do samego programu, chciałabym dopytać o realizację obwodnicy Skaryszewa w ciągu drogi krajowej nr 9 i obwodnicy Zwolenia w ciągu drogi nr 79. Czy w przypadku obwodnicy Lipska, która jest teraz realizowana, zostanie dochowany termin: maj 2024 r.? Szczególnie chciałabym dopytać o te trzy obwodnice, które są realizowane w regionie radomskim.

4. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Barbara Bartuś:

    Dziękuję.

    Panie Marszałku! Chciałabym zapytać o obwodnicę, która była na liście rezerwowej, obwodnicę Gorlic - to takie nieduże miasteczko w Małopolsce, na krańcach Polski, niedaleko słowackiej granicy. Mamy olbrzymie problemy komunikacyjne. W ramach naprawy, poprawy drogi krajowej nr 28 (Dzwonek) zaplanowane jest też rondo turbinowe. Potrzebujemy też obwodnicy w ciągu dróg wojewódzkich.

    Ostatnie wiadomości są dla nas tragiczne. Słyszymy, że nie będzie dalej Programu Inwestycji Strategicznych. Słyszymy, że ten program, który był już zatwierdzony, jeśli chodzi o 100 podstawowych obwodnic, może być zagrożony ze względu na brak pieniędzy.

    Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

    Dziękujemy serdecznie.

    Poseł Barbara Bartuś:

    W ubiegłym roku w budżecie państwa dla Gorlic zagwarantowano wstępnie 1 mln zł na rozpoczęcie konsultacji społecznych, żeby później nie było problemów. Co z Gorlicami? Jakie inwestycje są planowane na tym terenie, czyli w ciągu drogi krajowej do Gorlic?

    Wicemarszałek Włodzimierz Czarzasty:

    Dziękuję serdecznie, pani poseł.

    Poseł Barbara Bartuś:

    Dziękuję bardzo.

    (Poseł Paweł Jabłoński: Ponieważ mi też pan minister nie odpowiedział, przypominam, że pytałem o obwodnicę Raciborza.)

4. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Paweł Gancarz:

    Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Zacznę od odpowiedzi na pytanie pana posła Jabłońskiego o obwodnicę Raciborza. Tej obwodnicy nie ma na liście 100 obwodnic, o którą pan pyta, więc odsyłam do tego, żeby w pierwszej kolejności zweryfikować to, co zostało przyjęte przez państwa rząd, a nie oczekiwać realizacji wirtualnych zadań.

    (Głos z sali: Została rozszerzona, panie ministrze.)

    Wiem, że w ferworze kampanii wyborczej w terenie były prezentowane niebieskie tabliczki z nazwami obwodnic, ale nie znaczy to, że zostały one włączone do programu budowy 100 obwodnic.

    (Głos z sali: Została włączona.)

    (Poseł Anna Kwiecień: Tabliczki były białe. Mylą się panu z unijnymi, które są niebieskie.)

    Tak samo jest, pani poseł Bartuś, w przypadku obwodnicy Gorlic. Nie ma takiego zadania na liście 100 obwodnic. Wiem, że państwo się obawiają, łapią państwo za słówka, przekręcają moje wypowiedzi medialne, ale w pierwszej kolejności należy zweryfikować, czy te zadania w ogóle są na liście, a nie martwić się o to, czy będą one realizowane przez nasz rząd. Deklaruję oczywiście realizację tych zadań, które są zapisane na podstawowej liście 100 obwodnic, pomimo tych trudności, o których mówiłem.

    (Poseł Paweł Jabłoński: To co z tymi, o które lista została rozszerzona?)

    Obwodnice Zwolenia, Lipska i Skarszyna, o ile dobrze...

    (Poseł Anna Kwiecień: Skaryszewa.)

    Tak, Skaryszewa. Są to zadania, które są w trakcie realizacji na etapie opracowywania dokumentacji i przygotowywania tych inwestycji.

    (Poseł Anna Kwiecień: Czyli nie są zagrożone?)

    Jeżeli były na liście, to są realizowane.

    Tak że jeżeli chodzi o zagrożenia, tak jak państwu mówiłem na początku mojego wystąpienia, mamy czwarty rok realizacji programu, zrealizowane są dwa zadania, czyli 2%. Minęły 2 miesiące, od kiedy rządzimy, a państwo oczekują, żebyśmy pewnie wykonali w ciągu tych 2 miesięcy...

    (Poseł Anna Kwiecień: Nie...)

    ...co najmniej pięć razy więcej, niż państwo zrealizowali w ciągu 2 lat.

    (Poseł Anna Kwiecień: Ale pan udzielił wywiadu...)

    Ale ja rozumiem, spokojnie.

    (Poseł Anna Kwiecień: ...wywiadu, w którym pan powiedział, że są zagrożone.)

    Pan poseł Jabłoński pyta, dopytuje już poza trybem, o listę rezerwową. Bardzo chętnie odpowiem.

    (Wypowiedź poza mikrofonem)

    Dobrze, okej, odpowiem. Jest lista rezerwowych zadań, można powiedzieć, 53 obwodnic, to znaczy obietnic, a nie obwodnic. To jest koncert życzeń, który państwo wskazali.

    (Poseł Paweł Jabłoński: To nie jest koncert życzeń, to jest rozwój Polski.)

    Dobrze, proszę wskazać dokument polskiego rządu, który akceptuje tę listę rezerwową i przekazuje ją do realizacji.

    (Poseł Paweł Jabłoński: Pozyskajcie te środki.)

    Do 13 grudnia 2023 r. Rada Ministrów pomimo planów nie zdołała przyjąć tej listy 53 obwodnic do realizacji, tak że nie wiem, czego państwo oczekują.

    (Poseł Paweł Jabłoński: Żebyście kontynuowali to, co...)

    To był koncert życzeń, koncert obietnic, które państwo złożyli w ramach kampanii wyborczej (Dzwonek), a dzisiaj państwo oczekują ich realizacji. Dziękuję serdecznie.

    (Poseł Anna Kwiecień: Ale proszę pana, te dzisiejsze pytania to jest wynik pana wywiadu.)

    (Poseł Paweł Jabłoński: Apelujemy, żebyście kontynuowali to, co my rozpoczęliśmy.)

    (Poseł Anna Kwiecień: Proszę tutaj nas nie obwiniać, bo to pan w przestrzeni medialnej... My reagujemy na pana słowa i proszę się głupkowato nie uśmiechać, jak my mówimy.)