Posłanka Marzena Okła-Drewnowicz - Wystąpienie z dnia 26 stycznia 2024 roku.

Stenogram

12. punkt porządku dziennego:

Informacja Rady Ministrów o sytuacji osób starszych w Polsce za 2022 r. wraz ze stanowiskiem Komisji Polityki Senioralnej oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druki nr 83 i 151).

Minister do Spraw Polityki Senioralnej Marzena Okła-Drewnowicz:

    Bardzo dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałam panów posłów, pana posła z Konfederacji, pana posła z Prawa i Sprawiedliwości, uspokoić w kwestii urzędu, który przyszło mi sprawować. Szanowni panowie, to naprawdę nie jest ministerstwo. To jest urząd ministry do spraw polityki senioralnej. Nie mam sekretarzy ani podsekretarzy, więc, tak jak panowie widzicie, stołków za mną też nie ma. Ten urząd to przede wszystkim jest wsłuchanie się w głos seniorów. I nawet wierzę, że panie posłanki z Prawa i Sprawiedliwości, z którymi współpracowałyśmy w Komisji Polityki Senioralnej, potwierdzą to, że seniorzy sami mówili, że jest potrzeba koordynacji międzyresortowej, bo wiele spraw, które dotyczą seniorów, jest w różnych resortach i chodzi o to, żeby te ich sprawy móc skoordynować, żeby móc na nie dobrze odpowiedzieć. To jest ogromne wyzwanie, żeby to dobrze zrobić. Dlatego dzisiaj ja rozpoczynam, jak ktoś powiedział, swoją misję i proszę o tę pracę i współpracę. Jest ona trudna, tym bardziej że nie zaczynamy od zaplecza rozrośniętego w stołki czy jakieś fotele. Chciałabym to na wstępie naprawdę zauważyć. Funkcjonuję przy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i tam jako minister konstytucyjny, zgodnie z rozporządzeniem atrybucyjnym, będę koordynowała prace poszczególnych resortów w obszarze polityki senioralnej - co oczywiście nie zwalnia mnie w kwestii inicjatyw legislacyjnych czy też różnych programów.

    Postaram się odnieść do każdego wystąpienia czy też do większości wystąpień i odpowiedzieć na te pytania, na które dzisiaj jestem w stanie odpowiedzieć. Co do tych, na które nie będę w stanie odpowiedzieć, zapraszam, na pewno forum Komisji Polityki Senioralnej też będzie dobrym forum. Ale nie tylko, bo liczę na to, że będą powstawały też zespoły parlamentarne, żebyśmy mogli o niektórych problemach osób...

    (Poseł Joanna Borowiak: Jest już zespół parlamentarny, pani minister, powstał. Zespół już działa.)

    Bardzo się cieszę.

    Są też pewne problemy seniorów, które trzeba szczególnie wyciągnąć na agendę, np. choroby otępienne.

    Teraz po kolei. Pani posłanka Katarzyna Piekarska pytała o wykluczenie cyfrowe seniorów. Chcę powiedzieć, że jestem po rozmowie w Ministerstwie Cyfryzacji, ponieważ są środki właśnie na to, żeby przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu seniorów. Przygotowujemy wspólne rozwiązania, które spowodują, że nie tylko bodajże 61% seniorów będzie korzystało tak naprawdę z tego dobrodziejstwa, jakim - uważam jednak - jest m.in. Internet.

    (Poseł Włodzimierz Skalik: Nie twierdzę, że jest inaczej. Sam z niego korzystam.)

    A więc sięgamy po środki unijne na przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu i jestem po takiej rozmowie z ministrem w Ministerstwie Cyfryzacji.

    Pan poseł z Konfederacji pytał o ustawę o szczególnej opiece geriatrycznej. Oczywiście same rozwiązania i cel postawiony w ustawie są słuszne. Problem polega na tym, że trudno tę ustawę zrealizować w sytuacji, kiedy nie mamy tak naprawdę chociażby lekarzy geriatrów. Chcę panu powiedzieć, że mimo że funkcjonuję ponad miesiąc, jestem po rozmowie i po spotkaniu z panią minister zdrowia oraz z panią profesor geriatrą Katarzyną Wieczorowską-Tobis, tak żeby przygotować odpowiednie narzędzia, żeby ta ustawa mogła zafunkcjonować. Przede wszystkim rozmawiamy o tym, jak być może dać innym lekarzom specjalistom takie uprawnienia, żeby mogli świadczyć geriatryczne usługi medyczne na rzecz seniorów. Jesteśmy w trakcie tych rozmów...

    (Poseł Joanna Borowiak: Interniści.)

    Tak.

    ...tak żeby właśnie móc tę opiekę seniorom zaoferować. A więc jak najbardziej ten proces rozpoczęliśmy. To, co jest ważne, to to, że powołamy zespół międzyresortowy - nie wiem, czy jest pani ministra rodziny, pracy i polityki społecznej - w skład którego będą wchodzić właśnie pani ministra rodziny, pracy i polityki społecznej i pani ministra zdrowia czy pani minister, jak kto woli, i oczywiście ja, tak żeby móc skoordynować usługi opiekuńcze czy w ogóle opiekę długoterminową, która ma miejsce, która jest na styku pomocy społecznej i ochrony zdrowia. I to jest właśnie też kwestia geriatrii. (Oklaski)

    (Głos z sali: Brawo!)

    Mieszkania. Jeśli chodzi o mieszkalnictwo, infrastrukturę, komunikację, wystąpiłam już do wszystkich ministerstw, ministrów, którzy realizują swoje resortowe zadania, z prośbą o informację zwrotną, jakie działania są zaadresowane stricte do seniorów. Po zebraniu tych informacji będę mogła państwu przedstawić, jakie są ich konkretne działania i co w odpowiedzi na nie również ja będę proponowała. Liczę też, że Komisja Polityki Senioralnej będzie tym miejscem, gdzie będziemy mogli segment po segmencie, ministerstwo po ministerstwie odpowiadać na poszczególne problemy.

    Choroby otępienne. Pani profesor, pani posłanka Alicja Chybicka mówiła o tym, jak bardzo potrzebna jest wczesna diagnoza. Jestem po spotkaniu z wiceprezesem Najwyższej Izby Kontroli i w tym roku, lada moment, mam nadzieję, albo w ciągu najbliższych miesięcy, będzie przeprowadzana kontrola dotycząca sytuacji osób starszych dotkniętych chorobami otępiennymi i tego, jak wygląda wsparcie ich rodzin. Mniej więcej jesienią będziemy mieli wyniki tej kontroli NIK-u. I te wyniki, protokół będą punktem wyjścia do naszych działań. Również mówił tutaj - już wyszedł - pan poseł Michał Szczerba, że właśnie choroby otępienne, chorzy na Alzheimera muszą mieć dedykowany sobie plan pomocy, zupełnie wyodrębniony, bo to jest naprawdę, powiedziałabym, taki wyjątkowy problem, na który musimy spojrzeć w sposób odrębny.

    Nie chcę się odnosić do tych politycznych wystąpień dotyczących... różnych słów... nie chciałabym się odnosić, ale pani posłanka Maria Kurowska niestety w tej debacie wprowadziła mocny dyskurs polityczny. Ja mogę też odpowiedzieć, zapytać panią, czy prezes Jarosław Kaczyński wycofuje się może z tych słów, które kiedyś skierował do niepełnosprawnej starszej kobiety, powiedział jej: jest prośba, by nas wspierać, a nie przeszkadzać.

    (Głos z sali: Dokładnie.)

    Może więc zostawmy tę politykę i odpowiadajmy tu i teraz za siebie. (Oklaski)

    (Poseł Joanna Borowiak: Jak to się ma jedno do drugiego? Nazwał moherowym beretem? Kazał zabrać dowód?)

    (Głos z sali: Zostawmy tę politykę.)

    Powiedział do niepełnosprawnej starszej kobiety: jest prośba, by nas wspierać, a nie przeszkadzać.

    (Poseł Joanna Borowiak: Jest pani trudno, rozumiem.)

    Nie, nie jest mi trudno, bo myślę, że szacunek do osób starszych pokazaliśmy...

    (Poseł Joanna Borowiak: Wystarczy się odciąć.)

    ...udowodniliśmy ten swój szacunek wtedy, kiedy kładliśmy fundament polityki senioralnej, wtedy, kiedy rządziliśmy. Zauważcie państwo, że nawet programy, które państwo kontynuowaliście, które prowadziliście, to są programy, które my wprowadziliśmy. To my wprowadzaliśmy Strategię Polityki Senioralnej, to my stworzyliśmy Departament Polityki Senioralnej, to za naszych czasów powstała Komisja Polityki Senioralnej w Sejmie, to za naszych czasów po raz pierwszy obradował Obywatelski Parlament Seniorów, który państwo wyrzuciliście z tej Izby parlamentu...

    (Poseł Joanna Borowiak: Absolutnie to nieprawda.)

    ...i to za naszych czasów, w 2015 r., powstała po raz pierwszy w historii ustawa o osobach starszych, która to właśnie nakłada na Wysoką Izbę przedstawienie tej informacji, w ramach której dzisiaj się spotykamy i dyskutujemy. To my położyliśmy ten fundament polityki senioralnej.

    (Poseł Joanna Borowiak: I to wy... wiek emerytalny, to był ten fundament.)

    Dzisiaj jest czas na to, żebyśmy... I to my stworzyliśmy wiele programów, jak program ASOS, program ˝Solidarność pokoleń˝, program ˝Senior - WIGOR˝ mało tego, narodowy instytut geriatrii. To za naszych czasów były dofinansowania do oddziałów geriatrycznych. Państwo je wyrzuciliście z tego dofinansowania w podstawowej opiece zdrowotnej. I ja mogę o tym oczywiście mówić, tylko dzisiaj jest czas na to, żebyśmy zaczęli wprowadzać rozwiązania systemowe, bo nasze społeczeństwo będzie starzało się coraz szybciej, coraz gwałtowniej i musimy wprowadzać rozwiązania co prawda trudniejsze, ale bardziej efektywne, może nie efektowne, ale efektywne. Tym się różnimy.

    Pytania dotyczyły też kwestii programów, czy zostawimy istniejące programy, czy też nie, co z kwestią wieku emerytalnego. Wiele razy na te pytania odpowiadaliśmy, ale jak potrzeba jeszcze raz, to ja odpowiem. Co do wieku emerytalnego, to wyborcy rozstrzygnęli tę kwestię. Kwestia wieku emerytalnego została rozstrzygnięta i nikt nie będzie do niego już się odnosił. Pozostaje tak, jak jest.

    (Poseł Joanna Borowiak: Bo jest przywrócony przez Prawo i Sprawiedliwość.)

    Co do programów, to będziemy je oczywiście kontynuować, ale będziemy je oczywiście rewidować, tak jak program ˝Aktywni+˝. Wybaczcie państwo, ale mamy wyniki kontroli Najwyższej Izby Kontroli i wiemy, że ten program nie był do końca realizowany tak, jak powinien być realizowany.

    Będziemy Departament Polityki Senioralnej, który jest w ministerstwie rodziny, przenosić do KPRM-u, tak żebym mogła tam jako urząd, żebyśmy mogli tam realizować ten program, ale jak będziemy go realizować - mam nadzieję, że lada moment - to będziemy go tak organizować, żeby był on zrealizowany w odpowiedzi na te zalecenia pokontrolne. A więc temu też będziemy się przyglądać. Nie tylko będziemy kontynuować te programy, lecz także będziemy realizować nowe programy, które będziemy Wysokiej Izbie przedstawiać.

    Jeśli chodzi o domy pomocy społecznej, o które pytała pani posłanka Skowrońska, to właśnie tu jest problem związany z finansowaniem kadry medycznej, która wykonuje świadczenia medyczne. Wiecie państwo, jak duży jest dzisiaj odpływ kadry medycznej z domów pomocy społecznej do np. zakładów opiekuńczo-leczniczych, dlatego że tam są oni inaczej wynagradzani.

    A więc podejmujemy dzisiaj wspólną rozmowę również z panią ministrą zdrowia i panią ministrą rodziny, żeby właśnie ta kadra była finansowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Oczywiście decyzja jeszcze nie jest podjęta, ale jesteśmy tutaj zgodne co do tego, że tak powinno być. Taka decyzja pozwoli nam na utrzymanie kadry medycznej w domach pomocy społecznej, bo wiemy, że dzisiaj sytuacja jest alarmująca.

    Właściwie mogę powiedzieć, że to tyle.

    (Poseł Joanna Borowiak: Kwota wolna 60 tys.)

    I to jest dobre pytanie. Oczywiście dyskusje trwają, ale to też jest tak, że 100 dni się nie skończyło. Chciałam, pani poseł, powiedzieć, że budżet...

    (Poseł Joanna Borowiak: Ale w budżecie nie ma.)

    ...który odziedziczyliśmy po poprzednich rządach, to nie był łatwy budżet, a mimo wszystko w tym budżecie znalazły się pieniądze na podwyżki dla nauczycieli...

    (Poseł Joanna Borowiak: 10%.)

    30%.

    ...na podwyżki dla budżetówki...

    (Poseł Joanna Borowiak: 20% było...)

    ...znalazły się pieniądze na drugą waloryzację, znalazły się pieniądze na in vitro, które wy zabraliście. W końcu nie tylko ci, których stać na to, żeby mieli dzieci, będą mieli prawo do szczęścia i będą mieli dzieci...

    (Poseł Joanna Borowiak: O seniorach mówimy, pani minister.)

    ...lecz także będą mieli to prawo ci, którzy nie mają pieniędzy. Mówimy o całym budżecie.

    (Poseł Maria Kurowska: Tylko 30%, bo taka jest skuteczność.)

    W tym budżecie znalazło się wiele nowych rozwiązań prospołecznych, których państwo w ogóle nie widzieliście. Oczywiście minister finansów działał w bardzo trudnych warunkach, natomiast to jest oczywiście pytanie do niego i z pewnością będzie kompetentny do udzielenia odpowiedzi, kiedy będzie zrealizowana obietnica. Krok po kroku realizujemy wszystkie obietnice, tak jak państwo widzicie. Mało tego, te obietnice są oczywiście tak realizowane...

    (Poseł Joanna Borowiak: Puste obietnice, pani minister.)

    ...że one mają odzwierciedlenie w budżecie. Dziękuję. (Oklaski)

    (Poseł Maria Kurowska: Nie mają.)

    (Poseł Joanna Borowiak: Nie ma kwoty wolnej w budżecie, pani minister.)

    (Głos z sali: Kwoty nie ma, pani minister.)

    (Poseł Joanna Borowiak: Nie odcięła się pani.)