Poseł Bogdan Andrzej Zdrojewski - Wystąpienie z dnia 25 stycznia 2024 roku.

Stenogram

6. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w 100. rocznicę wydania pierwszego numeru ˝Wiadomości Literackich˝ (druki nr 157 i 173).

Poseł Bogdan Andrzej Zdrojewski:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Oczywiście klub Platformy Obywatelskiej poprze tę uchwałę. Nie mam w tej materii żadnych wątpliwości. Jesteśmy przekonani, że uchwała powstała w dobrej intencji i ma bardzo dobry wkład merytoryczny. Jesteśmy przekonani także o tym, że mamy właściwą datę. To jest dokładnie 100 lat temu, kiedy ukazał się pierwszy numer. To był 1924 r. i dokładnie styczeń.

    Natomiast chciałem przy tej okazji powiedzieć kilka rzeczy, które są związane w ogóle z naszymi aktywnościami dotyczącymi zarówno uchwał rocznicowych, jak i patronatów. Bez wątpienia zarówno w Sejmie, jak i w Senacie w ostatnich latach mieliśmy ogromną, gigantyczną wręcz inflację tego typu propozycji. Ta inflacja wynikała nie tylko z nadmiaru pomysłów, ale także bardzo często ze sposobu przedstawiania rozmaitych projektów i budowania inflacji, która niekorzystnie wpływała potem nawet na takie uchwały, które nie powinny budzić wątpliwości.

    Kiedyś dla komisji kultury sporządziłem sprawozdanie, pokazując, jak w ciągu pierwszych 25 lat samych uchwał klasycznie rocznicowych było ponad 150. Nawet posłowie nie byli w stanie zapamiętać, jakich patronów w danym roku mamy. Były niestety rocznice trzecie, czwarte, siódme. Pamiętam, że obchodziliśmy np. 26. rocznicę stanu wojennego, 47. rocznicę śmierci rodziny Ulmów, trzecią rocznicę śmierci Jana Pawła II etc., etc. Mówię o tym dlatego, że przy takich uchwałach, które są świetnie zbudowane, mają bardzo dobre uzasadnienie, znakomity, rzeczywiście proporcjonalny pretekst, warto mówić o tych decyzjach czy o tych projektach, które niestety nie budowały nam dobrej sytuacji dla prestiżu tego typu uchwał.

    Dodam też przy okazji, że bardzo często z uchwałami rocznicowymi, a zwłaszcza patronatami byliśmy spóźnieni. Przez lata odbywało się to tak, że rocznice i patronat, załóżmy, Sejmu czy Senatu pojawiały się już w trakcie roku, który miał być ogłoszony jako rok patronacki. Oznaczało to oczywiście mizerię w przygotowaniu, przypadkowość projektów, łączenie ich w sposób bardzo niezgrabny. Już pomijam, że Sejm częściej czcił śmierć niż urodziny. W każdym razie te proporcje dla wagi i znaczenia według mojej oceny były niekorzystne i nie budowały prestiżu Sejmu.

    W przypadku ˝Wiadomości Literackich˝ mamy sytuację rzeczywiście nadzwyczajną. Po pierwsze, wszystkie kluby są zgodne, że mamy do czynienia z dobrym pretekstem, z dobrym, ważnym wydarzeniem, z ogromnym dorobkiem zarówno redakcyjnym, jak i popularyzatorskim. Mamy świadomość, że było to pismo nie tylko literackie, ale także kulturalne - pracowali tam, pisali teksty wybitni socjologowie, znawcy kultury, znawcy teatru - i że było to pismo w znacznym stopniu pozapolityczne, czyli do takiego pisma mogą przyłączyć się z rozmaitymi gratulacjami, wyrazami uznania praktycznie wszyscy. Chociaż wiemy, że po jednym z procesów w okresie międzywojennym sanacja lewicowa bardziej zaznaczała się w głównym nurcie tego czasopisma.

    Ale generalnie rzecz biorąc, możemy być przekonani, że w przypadku ˝Wiadomości Literackich˝ mamy do czynienia z bardzo ważnym, niezwykle cennym, można powiedzieć, w pewnym obszarze kluczowym dorobkiem. Dlatego też inicjatorów należałoby tutaj pochwalić, powiedzieć, że w związku z tym mamy do czynienia z szansą na pełną zgodę w parlamencie i nieprzypadkowe, podkreślam: nieprzypadkowe, honorowanie ważnej daty 100-lecia powstania pierwszego numeru ˝Wiadomości Literackich˝. Dziękuję bardzo. (Oklaski)