Poseł Krzysztof Brejza - Wystąpienie z dnia 07 grudnia 2023 roku.

Stenogram

32. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie uchwały w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań podjętych w celu przygotowania i przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 roku w formie głosowania korespondencyjnego (druki nr 58 i 78).

Poseł Sprawozdawca Krzysztof Brejza:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przypadł mi zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie uchwały w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań podjętych w celu przygotowania i przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 roku w formie głosowania korespondencyjnego. (Gwar na sali, dzwonek)

    Przypomnę tylko, że zgodnie z projektem wniesionym przez wnioskodawców Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 15 września 2020 r. stwierdził nieważność decyzji prezesa Rady Ministrów z 16 kwietnia 2020 r. w przedmiocie polecenia Poczcie Polskiej realizacji działań w zakresie przeciwdziałania COVID-19 zmierzającej do przygotowania i przeprowadzenia wyborów prezydenta. Co bardzo istotne, w tym wyroku, Wysoka Izbo, sąd stwierdził, że zaszły okoliczności z art. 156 k.p.a., co oznacza, że zaskarżona decyzja została wydana z rażącym naruszeniem prawa lub bez podstawy prawnej. W tym wyroku sąd orzekł, że w ocenie sądu zaskarżona decyzja naruszała także, co bardzo istotne, art. 127 konstytucji, albowiem nie gwarantowała wyborcom przeprowadzenia wyborów powszechnych, równych, bezpośrednich, odbywających się w głosowaniu tajnym. Sąd stwierdził też, że naruszała art. 7 konstytucji, art. 6 k.p.a. oraz art. 5 ustawy o Radzie Ministrów. W ocenie wnioskodawców prace komisji śledczej powinny zmierzać do tego, by zbadać, czy działania mające na celu organizację wyborów mogły sprowadzić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób poprzez spowodowanie zagrożenia epidemiologicznego lub szerzenia się choroby zakaźnej. Co istotne, na co też wskazują wnioskodawcy w tym projekcie uchwały, działania administracji rządowej podejmowane były pomimo wielu negatywnych opinii wirusologów oraz wybitnych specjalistów od chorób zakaźnych. Te działania były podejmowane w szczycie epidemii koronawirusa.

    Wysoka Izbo! Komisja rozpatrzyła projekt 5 grudnia. Podczas posiedzenia komisji przedstawiciele, prawnicy z Biura Analiz Sejmowych i Biura Legislacyjnego przedstawili szereg wątpliwości, te wątpliwości dotyczyły zakresu przedmiotowego i podmiotowego projektu uchwały.

    W trakcie posiedzenia komisji 5 grudnia pan poseł Arkadiusz Myrcha zgłosił w imieniu wnioskodawców szereg poprawek wychodzących naprzeciw uwagom ekspertów z BAS-u i Biura Legislacyjnego. Wszystkie te poprawki zostały zdecydowaną większością głosów przyjęte przez Komisję Ustawodawczą. Poprawki te dotyczyły doprecyzowania kręgu podmiotowego, czyli zawężenia zakresu zainteresowania komisji do organów administracji rządowej, w szczególności do działań prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego i wicepremiera Jacka Sasina oraz podległych im funkcjonariuszy publicznych. W zakresie działania komisji utrzymane zostało zbadanie tego, czy organy administracji rządowej miały świadomość, że przeprowadzenie wyborów w pandemii COVID mogło sprowadzić niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia wielu osób. Tu posłowie podnosili argument, że zbadać należy to, dlaczego w sytuacji, w której rząd nie radził sobie z zarządzaniem służbą zdrowia, oraz w sytuacji, gdy drastycznie rosła liczba zgonów, władza skupiona była na organizacji wyborów.

    W zakresie pracy komisji utrzymane też zostało zbadanie tego, czy działania związane z przygotowaniem wyborów doprowadziły do niekorzystnego rozporządzenia środkami publicznymi lub innymi środkami albo niekorzystnego gospodarowania mieniem Skarbu Państwa lub innych osób prawnych. Jedna z przyjętych poprawek doprecyzowała zakres prac komisji w odniesieniu do zbadania i oceny legalności przygotowania przez Radę Ministrów projektów ustaw i innych zmian legislacyjnych. W zakresie działania komisji znalazło się zbadanie i ocena legalności poleceń wydanych przez członków Rady Ministrów spółkom prawa handlowego. W kolejnej poprawce w zakresie działań komisji znalazły się też zbadanie i ocena skutków poleceń wydanych przez członków Rady Ministrów dwóm spółkom prawa handlowego, tj. Poczcie Polskiej i PWPW. Wreszcie jedna z poprawek doprecyzowała zakres prac komisji, jeśli chodzi o ustalenie faktycznych autorów projektów ustaw i innych zmian legislacyjnych związanych z wyborami w formie korespondencyjnej.

    W trakcie dyskusji podczas posiedzenia Komisji Ustawodawczej posłowie przeciwni projektowi uchwały apelowali, by obniżyć temperaturę dyskusji i nie powoływać komisji. Z drugiej strony posłowie PiS twierdzili, że to jest prezent, że ta komisja jest prezentem. Dominowały jednak głosy, że należy wyjaśnić bałagan i to, w jaki sposób próbowano wtedy przeprowadzić wybory, jak w obrębie Rady Ministrów przygotowywano projekty ustaw, które podpisywali posłowie, w jaki sposób minister Sasin wydawał polecenia Poczcie Polskie czy też PWPW. Posłowie podnosili również w trakcie posiedzenia komisji, że potrzeba powołania tej komisji śledczej została nałożona na parlament decyzją wyborców 15 października. Posłowie bardzo wyraźnie mówili o tym, że realizują wielkie zobowiązanie nałożone na nowy Sejm, zobowiązanie nałożone w wyborach 15 października przez wyborców. To wyborcy oczekują wyjaśnienia tego, w jaki sposób zmarnowano czy też przepalono w tzw. wyborach kopertowych aż 80 mln zł.

    Resumując, Komisja Ustawodawcza przyjęła projekt uchwały zdecydowaną większością głosów. Komisja Ustawodawcza rekomenduje przyjęcie tego projektu uchwały. Za zagłosowało 14 posłów, przeciw było 8. Rekomendujemy przyjęcie projektu uchwały o powołaniu komisji śledczej do zbadania wyborów kopertowych. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

    (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)