Poseł Wojciech Michał Zubowski

Stenogram

6. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Tomasz Piotr Nowak:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Minister! Wysoka Izbo! Chciałbym dzisiaj powiedzieć o bardzo ważnej sprawie, mianowicie o pompach ciepła, tym sposobie na ratowanie emisyjności związanej z ciepłem, ale także ratowaniem, przejściem od kopciuchów w kierunku ogrzewania domów, które jest ogrzewaniem nieemisyjnym. To jest bardzo ważny temat, któremu poświęcono w ostatnich latach sporo uwagi. Sprawa stała się bardzo istotna szczególnie w 2022 r., w momencie kryzysu energetycznego, z którym mieliśmy do czynienia w wyniku działań wojennych.

    ˝Czyste powietrze˝ to program, który powstał w 2018 r. i w tej chwili ma już ok. 660 tys. beneficjentów. Trzeba powiedzieć, że jest to dobry program, który będziemy rozwijać, będziemy powodować, żeby miał jeszcze większy zasięg. Ale w programie w latach 2018-2023 w stosunku do pomp ciepła pojawiły się, delikatnie mówiąc, niejasności. Otóż Izba Gospodarcza Urządzeń Odnawialnych Źródeł Energii zgłosiła nam, że kiedy interweniowali w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska, informując, że pompy ciepła, które są dotowane z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska, nie mają żadnych certyfikatów, to ich obśmiewano - cytat. Obśmiewano zamiast podjąć zdecydowane działanie naprawcze polegające na tym, żeby (Dzwonek) te wszystkie pompy ciepła uzyskały stosowne certyfikaty.

    Panie Ministrze! Czy pan jako minister nadzorujący teraz ten temat zna problem braku certyfikacji pomp ciepła w latach 2018-2023 w ramach programu ˝Czyste powietrze˝? Dziękuję bardzo.

6. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka:

    Bardzo dziękuję.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak, to jest program priorytetowy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który będzie rozwijany, który wreszcie będzie rozwijany efektywnie. To, co zastaliśmy, szanowni państwo, po objęciu władzy, po przeanalizowaniu sytuacji w narodowym funduszu, w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, to jest stajnia Augiasza. Brak było zagwarantowanych środków w zakresie płynności funkcjonowania programu ˝Czyste powietrze˝. Proszę sobie wyobrazić, szanowni państwo, że Prawo i Sprawiedliwość, rząd, który tyle mówił o słuchaniu suwerena, zapisał w tabelkach w Excelu środki w zakresie tego programu ˝Czyste powietrze˝, tylko zapomniał zagwarantować na to odpowiednich pieniędzy w budżecie. Zapisali, że będą to środki z Krajowego Planu Odbudowy, tylko po drodze zapomnieli, że nie złożyli wniosku o Krajowy Plan Odbudowy, wobec czego zgubiło się kilkaset milionów zł. To pokazuje nieudolność poprzedniej ekipy, która bardzo mocno uderzyła po kieszeni. I żaden krzyk niedoinformowanych osób z Prawa i Sprawiedliwości w tej sprawie tego nie zmieni, bo dzisiaj kluczową sprawą jest przywrócenie płynności programu ˝Czyste powietrze˝. Tym się od razu zajęli kierownictwo resortu klimatu i środowiska, pani minister Paulina Hennig-Kloska i zarząd narodowego funduszu ochrony środowiska. Przesuwamy odpowiednie środki, czy to z programu FEnIKS, czy to z budżetu. Gwarantujemy finansowanie z Krajowego Planu Odbudowy, bo przestrzegamy prawa i złożyliśmy wniosek. Będą środki na termomodernizację, na wymianę na efektywne urządzenia, na pompy ciepła.

    Pan poseł w swoim pytaniu zawarł też tę kwestię dotyczącą bardzo wysokich rachunków. Dobrze, że ktoś o tym teraz mówi. Szkoda, że przez lata ówczesna większość się tym kompletnie nie zajmowała. Od razu to przeanalizowaliśmy, przeprowadziliśmy konkretne audyty w tym programie pod wpływem organizacji branżowych. Jesteśmy już po kilku roboczych, międzyresortowych spotkaniach z Izbą Gospodarczą Urządzeń Odnawialnych Źródeł Energii i z innymi organizacjami. Ewidentnie widać, że nie było systemu certyfikacji urządzeń zwanych pompami ciepła. 129 tys. takich urządzeń w Polsce mamy zainstalowanych bez odpowiedniej certyfikacji. Takie zmiany w tym programie wprowadzamy.

    Wprowadzamy zmiany w zakresie uszczelnienia listy ZUM, czyli zielonych urządzeń i materiałów, tak aby dofinansowaniu podlegały tylko certyfikowane pompy ciepła, które będą na tej liście. Natomiast wpis na listę będzie dokonywany pod warunkiem przedłożenia raportów dotyczących badań parametrów technicznych pomp ciepła, wykonanych w akredytowanym laboratorium. To też jest kolejna rzecz, którą wprowadzamy. Od razu podjęliśmy działania w zakresie ograniczenia możliwości finansowania w ramach tego programu urządzeń o niskiej efektywności. Bo to jest niestety jeden z obiektywnych powodów w zakresie wysokich rachunków za prąd w przypadku tych, którzy używali pomp ciepła.

    Pojawił się też problem w tamtym okresie, i ten problem się pojawia, w zakresie pojawiających się organizacji, stowarzyszeń, które powołują się na kontakty z ministerstwem, kontakty z funduszami, funduszami wojewódzkimi i ochrony środowiska, narodowym funduszem ochrony środowiska, które oferują beneficjentom pompy ciepła, które nie osiągają parametrów deklarowanych w karcie produktu i etykiecie energetycznej. Wobec tego również w tym przypadku wspólnie z UOKiK-iem podjęliśmy działania, tak aby temu problemowi zaradzić. Te zmiany są wprowadzane na bieżąco. Już narodowy fundusz ochrony środowiska przekazał do Ministerstwa Klimatu i Środowiska nową wersję programu, która uwzględnia te zmiany, w szczególności jeśli chodzi o finansowanie dobrych jakościowo pomp ciepła. Jesteśmy w pełnym dialogu z organizacjami branżowymi, z beneficjentami, z tymi, którzy zgłaszają do nas te problemy. Na bieżąco będziemy ten program modyfikowali. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

6. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Krzysztof Gadowski:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Powiedzmy to wyraźnie. Okazuje się, że staliśmy się największym importerem pomp ciepła w Europie. To wszystko działo się pod płaszczykiem rządu Prawa i Sprawiedliwości. Piękny, dobry program, w części skrojony bardzo dobrze, ale dzisiaj mamy obraz tego, co się stało z pieniędzmi Polaków. Bo mówimy, jeżeli chodzi o te pompy ciepła, i to mówi izba, która się zajmuje produkcją urządzeń OZE, że ściągano pieniądze od Polaków za taką pompę w wysokości pełnej dotacji, czyli 35 tys. zł, a pompa ta kosztowała czy mogła kosztować 1,5-2 tys. dolarów, czyli mówimy o kwotach rzędu 6-7 tys. zł. Kto za to odpowiadał, panie ministrze? (Dzwonek) Czy są osoby odpowiedzialne, które za rządów Prawa i Sprawiedliwości dopuściły do powstania takich regulaminów i konkretnie za to odpowiadały? Warto to sprawdzić, tym bardziej że izba wyraźnie mówi o kwocie prawie 1200 mln zł. To są potężne pieniądze. Czy państwo zamierzacie skierować jakieś wnioski do prokuratury, żeby ten temat poprowadzić? Izba wyraźnie wskazała, że od roku 2023 takich chińskich producentów było ok. 9, tj. ok. 66 modeli tych pomp ciepła, które trafiły na polski rynek. Mówimy również o laboratoriach akredytowanych, atestowanych. To jest wielka afera. Pytanie, co pod tym płaszczykiem się kryje. Mówię o 1200 mln zł, o których mówi izba, na ten cel skierowanych. Czy to nie jest kolejna afera Prawa i Sprawiedliwości? Dziękuję bardzo. (Oklaski)

6. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Miłosz Motyka:

    Bardzo dziękuję.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak w istocie było. Pod płaszczykiem suwerenności i dbania właśnie o bezpieczeństwo energetyczne, o kieszenie i portfele Polaków, pod hasłem dbania o niskie rachunki, tylko i wyłącznie o polski przemysł dotowano niskoefektywne chińskie pompy ciepła, które w efekcie dobijały gospodarczo Polki i Polaków. I takie są efekty rządu Prawa i Sprawiedliwości w tym zakresie. Odpowiednie służby będą się zajmowały odpowiednimi krokami w tej sprawie.

    My zajmujemy się takimi działaniami legislacyjnymi i takimi zmianami w tym programie, żeby to był wreszcie program efektywny. Tak aby rozliczenia w zakresie systemu net-billing i pompa ciepła gwarantowały to, co jest istotą programu ˝Czyste powietrze˝, czyli dbanie o jakość powietrza w Polsce. Bo jest pytanie, czy przez to, że dzisiaj mamy do czynienia z tak wysokimi rachunkami za prąd, za energię w wyniku używania właśnie tych nieefektywnych pomp ciepła, nie obniżamy dzisiaj zaufania do państwa, które proponuje tak gigantyczne programy. W ten sposób niestety podważono również - i to jest gigantyczna afera Prawa i Sprawiedliwości - zaufanie do instytucji państwa, które niestety dzisiaj będą musiały ten program naprawiać, bo Polacy czują się oszukani przez naszych poprzedników. Ale dołożymy wszelkich starań, zgodnie z deklaracjami narodowego funduszu ochrony środowiska i ministerstwa klimatu, żeby ten program naprawić. Dziękuję bardzo. (Oklaski)