Poseł Wiesław Różyński

Stenogram

3. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (druki nr 141, 141-A i 153).

Poseł Wiesław Różyński:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Projekt ustawy o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. W wyniku nowelizacji ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce został wydłużony maksymalny termin prowadzenia studiów doktoranckich, jak tu wspomniano wcześniej, z 31 grudnia 2023 r. do 31 grudnia 2024 r. Wspomniane też było, że miało to na celu umożliwienie ukończenia przygotowania rozpraw doktorskich, a następnie uzyskania stopnia naukowego doktora albo doktora w zakresie sztuki w trakcie trwania tych studiów m.in. doktorantom, którzy w wyniku pandemii koronawirusa napotkali trudności w prowadzeniu niezbędnych badań naukowych.

    Należałoby też stwierdzić, że studia doktoranckie były formą kształcenia doktorantów realizowaną do czasu reformy systemu szkolnictwa wyższego i nauki. Reforma wprowadziła nową formę kształcenia: szkoły doktorskie. Rozpoczęły one działalność z dniem 1 października 2019 r. Natomiast studia doktoranckie, stosownie do przepisów przejściowych ustawy, w tym wskazanego art. 279, mogą być już tylko kontynuowane.

    W przedłożonej nowelizacji ustawy proponuje się, aby do uczestników studiów doktoranckich w 2024 r. zastosować oprócz przepisów nadal obowiązujących także wybrane wcześniej obowiązujące w zakresie tych studiów przepisy. Niektóre przepisy regulujące prowadzenie studiów doktoranckich wygasły bowiem z mocy prawa w dniu 31 grudnia 2023 r., pozostałe natomiast nadal obowiązują, nie mają wskazanej daty granicznej. Celem zastosowania wybranych wygasłych przepisów łącznie z tymi, które nadal obowiązują, do doktorantów na studiach doktoranckich w 2024 r. jest umożliwienie im uzyskania stopnia doktora i obrony przewodów doktorskich w ramach studiów doktoranckich.

    Jednocześnie należy podkreślić, że zostanie zachowana możliwość przyznawania doktorantom kontynuowanych studiów doktoranckich świadczeń finansowych. Podmioty prowadzące studia doktoranckie do dnia 31 grudnia 2024 r. będą mogły przyznawać świadczenia wymienione w art. 86 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, stypendium doktoranckie, zwiększenie stypendium doktoranckiego i stypendium ministra dla wybitnych młodych naukowców. Zabezpieczenie finansowania tych świadczeń będzie jednak pochodziło ze środków podmiotów prowadzących studia doktoranckie.

    Zgodnie z autopoprawką Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce zostanie uzupełnione o ust. 5a. Proponowany przepis wskazuje, że w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów wcześniej wspomnianego prawa przez pierwszego rektora nowo utworzonej uczelni publicznej minister będzie mógł go odwołać. Obecnie przepisy nie precyzują tej kwestii. By odwołać rektora, minister będzie musiał stwierdzić naruszenie prawa. Celem zmiany jest wprowadzenie możliwości reakcji na przypadki naruszania przepisów prawa przez pierwszego rektora nowo utworzonej uczelni publicznej, który powoływany jest przez ministra co do zasady na okres roku. W sytuacji stwierdzenia przez ministra, że pierwszy rektor nowej uczelni naruszył przepisy prawa, będzie on mógł być odwołany. Jednocześnie w celu zapewnienia prawidłowości działania uczelni będącej w trakcie organizacji minister powoływałby nowego rektora na czas pozostający do końca okresu, na który powołany był pierwszy.

    Tak że w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego - Trzeciej Drogi chcę powiedzieć, że będziemy głosować za przedstawionym projektem uchwały. Dziękuję bardzo.