Posłanka Izabela Leszczyna - Wystąpienie z dnia 21 lutego 2024 roku.

Stenogram

1. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej (druki nr 199 i 200).

Minister Zdrowia Izabela Leszczyna:

    Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Niepoważnie brzmią na tej sali, szczególnie kierowane z prawej strony, głosy apelujące o przyspieszenie prac nad nowelizacją ustawy, nad wprowadzeniem sieci. Naprawdę od 2019 r. robiliście państwo...

    (Poseł Czesław Hoc: Pandemia.)

    5 lat: 2019, 2020, 2021, 2022, 2023 mieliście na realizację, jak to państwo nazwaliście, najważniejszych punktów Narodowej Strategii Onkologicznej. Tym punktem miała być Krajowa Sieć Onkologiczna. Nie zrobiliście tego. 13 grudnia, po wejściu do Ministerstwa Zdrowia nie zastałam żadnego z ośmiu rozporządzeń kluczowych do wdrożenia sieci, która ma zadziałać za 3 miesiące, od 1 kwietnia. Nie zostały przekazane nawet wskaźniki do zakwalifikowania poszczególnych podmiotów medycznych, leczniczych na poszczególne poziomy, SOLO I, SOLO II SOLO III. Jak wyobrażacie sobie wprowadzenie tej sieci za 3 miesiące, teraz już za 1,5 miesiąca?

    Pani poseł Szczurek-Żelazko wygłosiła dzisiaj takie wystąpienie, jakby wczoraj nie było pani w naszej Komisji Zdrowia, jakby nie słyszała pani tych wszystkich zdań wypowiadanych nie tylko przeze mnie, ale także przez innych uczestników posiedzenia komisji. Żeby spełnić oczekiwanie, także pani, w zakresie szybkiej i profesjonalnej diagnostyki i leczenia, trzeba tę sieć naprawić. Powtórzę jeszcze raz głos ekspertów: wprowadzenie sieci w takim kształcie od 1 kwietnia spowoduje chaos, wykluczenie części pacjentów, wydłużenie kolejek i wykluczenie części podmiotów.

    Z kolei państwo mówiliście, w kilku wystąpieniach to się pojawiło: wykreślmy art. 5, czyli ten artykuł, który mówi: nie wchodzisz do sieci - nie wiemy, na podstawie jakich wskaźników, przypominam - nie dostajesz pieniędzy z Narodowego Funduszu Zdrowia. Ale jeśli to wykreślimy, to jaką motywację będą miały podmioty lecznicze, żeby podnosić jakość, żeby wejść do sieci? Nie mamy na razie nawet systemu do zbierania danych jakościowych. Żeby kogoś zakwalifikować na dany poziom, musimy zebrać dane o jakości prowadzonych tam świadczeń. Państwo ani nie ustaliliście tych wskaźników, ani nie przygotowaliście systemu, który by te dane zbierał. 5 lat, pani minister, 5 lat. Naprawdę, jestem tu 2 miesiące i gwarantuję państwu, że nie będzie to trwało ani 5 lat, ani nawet roku. (Oklaski)

    (Poseł Czesław Hoc: 100 dni.)

    A jeśli w ogóle coś pomogło pacjentom... Kiedy słuchaliśmy państwa posłów, mogło się nam wydawać, że wymyślenie Narodowej Strategii Onkologicznej i zapisanie kilkuset stron bardzo pięknymi zdaniami pomogło pacjentom onkologicznym. Nie pomogło. Wiecie, co im pomogło? Karta DiLO, którą wprowadził minister Arłukowicz. To jest jedyne, co pomogło pacjentom onkologicznym.

    (Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: To czemu nie usankcjonujecie tej karty teraz?)

    Pani minister, pani to powinna wiedzieć, naprawdę. Karta DILO jest w systemie, ona jest usankcjonowana, ona jest w ustawie, wprowadziliśmy to w 2015 r. Natomiast państwo, pisząc ustawę o Krajowej Sieci Onkologicznej, nie daliście podstawy prawnej, żeby karta DILO stała się kartą e-DILO. Nie ma takiego przepisu. Nawet Krajowa Rada Onkologiczna, która przecież niejako odpowiada za całą tę ustawę, napisała mi 20 grudnia: Krajowa Rada Onkologiczna rekomenduje pilne podjęcie prac legislacyjnych zmierzających do uregulowania zasad przetwarzania zakresu danych w elektronicznej karcie diagnostyki. Potem pisze jeszcze, że zmienia się zakres danych, które muszą być raportowane, więc to wymaga także zmiany innych ustaw. Taką informację dostałam 20 grudnia, chociaż ustawa weszła w życie w marcu.

    (Wypowiedź poza mikrofonem, dzwonek)

    Jakby pani marszałek uciszyła panią posłankę...

    Rozumiem, że ma pani wyrzuty sumienia i czuje się pani odpowiedzialna, i powinno tak być. (Oklaski) Ale nie może pani na mnie tych swoich wyrzutów przerzucać.

    (Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Ja nie pracowałam od...)

    Wicemarszałek Monika Wielichowska:

    Pani poseł, proszę nie pokrzykiwać.

    Minister Zdrowia Izabela Leszczyna:

    Ktoś mówił o Krajowym Ośrodku Monitorującym. Narodowy Instytut Onkologii jest Krajowym Ośrodkiem Monitorującym. Współpracuję z nim i każdego dnia jestem w kontakcie z panią dyrektor Jagielską, żeby naprawić tę sieć, żeby ustalić wskaźniki, żeby ustalić ścieżki pacjenta.

    Połowa z państwa posłów mówiła o koordynatorach. Szanowni państwo, poznajcie ustawę, której tak bronicie. Ta ustawa wprowadziła koordynatorów. Oni od 20 maja ub.r. są. Co więcej, NFZ podniósł wycenę świadczeń onkologicznych, żeby ci koordynatorzy się tam zmieścili. Problem polega na czym innym. Znowu - nie stworzyliście, nie przygotowaliście systemu informatycznego, który pozwala tym koordynatorom widzieć pacjenta. Oni nawet nie mają gdzie wpisać danych. Nie ma mowy o ścieżce pacjenta, jak koordynator w ogóle nie jest w stanie go widzieć. Koordynatorów wprowadziliście, minister Kraska wysłał list do wszystkich podmiotów - dzień piękny, mamy koordynatorów, pacjent będzie zaopiekowany. I na tym liście skończył całą działalność. Koordynatorzy sami sobie założyli stowarzyszenie, komunikują się, przekazują sobie pacjentów, stają na głowie, żeby ta koordynacja zaczęła funkcjonować. Żadnych narzędzi do tego nie stworzyliście.

    (Poseł Czesław Hoc: Ojejku, ojejku.)

    No tak, nic nie poradzę, że tak to zrobiliście.

    Pan minister Cieszyński chce wprowadzić rejestrację szybciej. To pan minister właściwie nie wykonał swojej roboty, ani jako wiceminister zdrowia, ani jako minister cyfryzacji. Nie da się wprowadzić rejestracji i powody są znowu dwa. Oprócz tego, że trzeba zmienić nie tylko tę ustawę, ale jeszcze ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej, żeby ta centralna rejestracja była możliwa, to nawet w naszym systemie P1, który funkcjonuje od roku 2015...

    (Poseł Czesław Hoc: Nic się nie da.)

    ...pan minister Cieszyński nie był w stanie wprowadzić tam systemu, który by był skoordynowany z systemami gabinetowymi. Bo nie wystarczy, że my to sobie zmienimy w Ministerstwie Zdrowia, w NFZ. Mamy całą sieć, kilkaset podmiotów leczniczych, które muszą się z nami łączyć, a za dostęp do ich systemów gabinetowych odpowiadają podmioty komercyjne, które działają na rynku IT. Ale to też trzeba skoordynować.

    Pani posłanka Chybicka. Pani poseł, z Krajowym Ośrodkiem Monitorującym i z Krajową Radą Onkologiczną spotykamy się we wtorek i jesteśmy w stałym kontakcie. W najbliższym czasie wypracujemy kryteria zakwalifikowania podmiotów do poszczególnych SOLO. Bo co było jeszcze takim błędem kardynalnym tej ustawy? Jeśli mówimy: słuchajcie, powstaną specjalistyczne ośrodki leczenia onkologicznego, SOLO, i jak chcecie być SOLO III, musicie mieć to, to i to, SOLO II - kolejne rzeczy, SOLO I - takie rzeczy, to przecież trzeba ustalić konkretne kryteria do zakwalifikowania. Takie kryteria muszą być znane wcześniej. Podmioty są ambitne, chcą być w tej sieci, chcą leczyć onkologicznie, chcą też dostać te większe środki z Narodowego Funduszu Zdrowia, żeby pacjent był lepiej zaopiekowany. Tylko trzeba im stworzyć szansę. Nie można im powiedzieć w styczniu, na co mają być gotowe w marcu, przecież państwo chyba to rozumiecie.

    Pani posłanka Wojtyszek mówiła bardzo pięknie o pacjencie, że on miał być w centrum. No właśnie on nie był w centrum, o to właśnie chodzi, że on nie był w centrum. I wyrzucenie art. 5, tak jak powiedziałam, to jest w ogóle udawanie, że mamy sieć, a tak naprawdę jej nie mamy i nie dajemy tego motywatora, żeby świadczenia miały coraz wyższą jakość.

    Pan poseł Hreniak powiedział, że pacjenci bardzo dobrze oceniają pilotaż. Tak, tylko że wypowiedziało się 20-30% pacjentów. Ja nawet nie neguję tych pozytywnych opinii. Jeśli dołożyliśmy tym czterem ośrodkom na pilotaż sporo pieniędzy, w sumie 130 mln, to jest oczywiste, że tam opieka musiała być lepsza. Tylko dla mnie jako ministra zdrowia jest ważne, żeby ten pilotaż przełożył się na konkretne dane, wytyczne, wskazania, jak ma być w całym kraju. Nic takiego nie dostaliśmy. Gdybyśmy wprowadzili to tak, jak na podstawie pilotażu zostało zaplanowane, znaczy, nawet nie na podstawie pilotażu, bo, powtórzę, wyniki pilotażu poznaliśmy później, niż Sejm przyjął ustawę... Ale rozumiem, że ktoś te wyniki znał i pracujący nad tą ustawą do czegoś się odnosili. Tylko w ogóle nie wzięto pod uwagę, że mamy bardzo różne województwa - nie da się porównać naszego śląskiego z mazowieckim czy opolskiego ze świętokrzyskim. Kompletnie nie wzięto tam pod uwagę choćby wykluczenia komunikacyjnego pacjentów.

    Pan poseł Hoc - pan właśnie wygłosił propagandowe wystąpienie. Problem w tym, panie pośle, że to wy niczego nie przygotowaliście. My jesteśmy przygotowani, tylko że zastaliśmy bałagan, chaos i kilkuletnie opóźnienia. Naprawdę zrobimy to 10 razy szybciej niż wy, ale jeszcze chwili potrzebujemy.

    (Poseł Czesław Hoc: No to do roboty, do roboty.)

    Pan poseł Porzucek z uporem godnym lepszej sprawy ciągle mówi o PKB, więc ja, tak samo uparta, będę mówiła, panie pośle, i powtórzę, że w 2015 r. przeznaczyliśmy 4,31% PKB na ochronę zdrowia, w 2023 r. jest to 5,43, czyli mniej więcej o 1 punkt procentowy więcej w skali tylu lat. Myślę, że tutaj nie ma się czym chwalić. Jeśli chodzi o onkologię, rzeczywiście jest to więcej niż ogólnie, natomiast problem w tym, że chorych też mamy więcej. Było 160 tys., teraz mamy 200 tys. Można by powiedzieć, że być może mamy lepszą diagnostykę, szybciej wychwytujemy, i to byłoby dobrze, tylko że niestety nie mamy się czym pochwalić, jeśli chodzi o przeżywalność. Wciąż mamy tutaj niestety do kogo szusować i wciąż z tą jakością nie jest najlepiej.

    Pani posłanka Polak - tak, o profilaktyce nasi eksperci mówią, upominają się o nią, ona rzeczywiście gdzieś tutaj umknęła, ale dlatego proszę Wysoką Izbę o zgodę na przesunięcie terminów, i powtórzę jeszcze raz, nie na rok, tylko do roku, żebyśmy kilka rzeczy w tej ustawie naprawili.

    Wysoka Izbo! My dzisiaj przesuwamy terminy, żeby nie było tego, o czym mówiłam, żeby nie było zagrożenia, że jednak wypadają szpitale i zwiększają się kolejki. Ja z tą ustawą do państwa wrócę i obiecuję, że będę nad tą ustawą pracowała z Krajową Radą Onkologiczną, którą państwo powołaliście. Przecież ja tej rady nie mam zamiaru zmieniać. Tylko naprawdę musimy pochylić się nad tym i naprawić rzeczy, które umknęły uwadze, które nie są dobre. Z tą ustawą do państwa jeszcze wrócimy, żeby - jak będziemy tę sieć wprowadzać - ona była rzeczywiście taka, że zadowoli wszystkich.

    Pytaliście państwo, dużo było tych pytań, o inwestycje. Nie mam zamiaru unieważniać konkursów, zabierać komuś pieniędzy. Jeśli konkurs jest rozstrzygnięty, to nawet jeśli nie została jeszcze podpisana umowa, na pewno te umowy podpiszemy. Natomiast na pewno też będziemy oczekiwali takiego bardziej rzetelnego rozliczania się, ponieważ myślę, że do tej pory trochę pozostawiało to do życzenia.

    Pan poseł Gawron opowiedział historię człowieka, który odbił się od drzwi, pacjenta onkologicznego. To dramatyczna historia, ale właściwie trudno mi powiedzieć coś innego, panie pośle, niż to, że jest mi przykro, że po 8 latach zarządzania ochroną zdrowia przez PiS pacjent onkologiczny odbija się od drzwi. Na pewno, zapewniam pana, naprawimy to i takie sytuacje nie będą się zdarzały.

    Pan poseł Wicher pytał o koordynatorów, więc powtórzę, od 20 maja 2023 r. są koordynatorzy we wszystkich szpitalach, które mają kontrakt na świadczenia onkologiczne.

    Pan poseł Hok... (Dzwonek) Jestem, panie pośle, w stałym dialogu z konsultantem krajowym, z CMKP. Mam świadomość, że musimy zapewnić więcej lekarzy onkologów i że musimy zachęcić młodych lekarzy, żeby wybierali właśnie tę, a nie inną specjalizację. Mam nadzieję, że powstanie sieci też będzie takim elementem, bo lekarze zobaczą, że...

    (Poseł Czesław Hoc: Sprostowanie, w trybie sprostowania.)

    ...praca onkologa jest lepiej zorganizowana, że łatwiej kierować pacjenta, łatwiej się nim opiekować. A więc myślę, że ta chęć odbywania rezydentury onkologicznej będzie wtedy większa. Bardzo dziękuję. (Oklaski)