Poseł Bartosz Zawieja - Wystąpienie z dnia 07 lutego 2024 roku.

Stenogram

3. punkt porządku dziennego:

Przedstawiony przez Radę Ministrów dokument: ˝Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania realizowane w tym zakresie w 2022 r.˝ wraz ze stanowiskiem Komisji Infrastruktury (druki nr 167 i 172).

Poseł Bartosz Zawieja:

    Wielce Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dzisiaj mam zaszczyt przedstawić państwu raport dotyczący stanu bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działań podejmowanych w roku 2022. Dokument, nad którym się pochylamy, jest wynikiem wieloletnich obserwacji, analiz i działań podejmowanych przez Krajową Radę Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego oraz wojewódzkie rady mających na celu poprawę bezpieczeństwa na polskich drogach.

    Przede wszystkim chciałbym podkreślić, że dokument ten jest świadectwem ciągłej współpracy i zaangażowania wielu osób i instytucji, które dążą do tego, by polskie drogi były bezpieczne dla wszystkich użytkowników. Analiza przedstawiona w raporcie pokazuje, że liczba ofiar śmiertelnych na polskich drogach systematycznie maleje. Porównując dane z 2012 r., kiedy zginęło 1157 osób, do 2022 r., liczba ta spadła do 460 osób. Widzimy wyraźny progres i jest to dowód na to, że podjęte działania przynoszą efekt.

    Raport za 2022 r. pokazuje również, że liczba wypadków drogowych, jak również liczba rannych i ofiar śmiertelnych systematycznie maleje. Takie wyniki są efektem kompleksowego podejścia do problemu bezpieczeństwa ruchu drogowego, które obejmuje nie tylko ulepszanie infrastruktury drogowej, ale także zmiany w prawie, edukację społeczeństwa oraz wzmacnianie kultury jazdy.

    Warto zwrócić uwagę na ważne aspekty pracy Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego, które obejmują legislację, infrastrukturę oraz edukację. Dzięki ciągłym zmianom w prawie, jak np. wejście w życie zmian w ustawie o ruchu drogowym, które wzmacniają walkę z najcięższymi wykroczeniami drogowymi, możemy skuteczniej przeciwdziałać złym przykładom funkcjonowania na naszych drogach. Poprawa infrastruktury oraz edukacja mająca na celu poprawę wielu postaw i zachowań uczestników w ruchu drogowym to kluczowe elementy, które mają bezpośredni wpływ na poprawę bezpieczeństwa.

    Ponadto w raporcie podkreśla się, że Polska znacząco poprawiła swoją pozycję w Europie pod względem bezpieczeństwa ruchu drogowego, co jest wynikiem wieloletnich wysiłków i świadczy o skuteczności podejmowanych działań. To, że Polska nie znajduje się już na jednym z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej pod tym względem, jest również powodem do dumy i motywuje do dalszej pracy.

    Analiza wypadków za 2022 r. ukazuje również, że pomimo spadku liczby wypadków i ofiar śmiertelnych wciąż istnieją obszary wymagające szczególnej uwagi, do których niewątpliwie należą zdarzenia z udziałem pieszych i rowerzystów, a także wypadki spowodowane nadmierną prędkością. Te dane pokazują, jak ważne jest monitorowanie sytuacji na drogach i adaptowanie strategii bezpieczeństwa do zmieniających się ciągle warunków.

    Przykładowo w 2022 r. 70,6% wypadków miało miejsce w obszarze zabudowanym i jest to niestety wzrost odnośnie do tych zdarzeń, które wystąpiły rok wcześniej, czyli w 2021 r. Jeżeli chodzi o analizę, to ponad 69 wypadków miało miejsce w obrębie skrzyżowań czy jezdni, ponad 12% na przejściach dla pieszych, a ponad 6% dotyczyło dróg i ścieżek rowerowych. Liczba wypadków drogowych na jezdni zmalała rok do roku o prawie 11%, niestety na przejściach dla pieszych wzrosła. Najwięcej wypadków na wszystkich drogach miało miejsce na drogach powiatowych - 28% wszystkich ofiar śmiertelnych w przypadku tych zdarzeń. Bez wątpienia świadczy to o tym, że na taką statystykę wpływ ma podział długości dróg według kategorii.

    Drogi krajowe stanowią, szanowni państwo, tylko 4,5% wszystkich dróg, wojewódzkie niespełna 7%, powiatowe prawie 29%, a gminne prawie 60%. Trzeba wspomnieć, że 95% wszystkich zarządców dróg to samorządy. Należy stworzyć czy monitorować możliwości wsparcia samorządów wszystkich szczebli, które zarządzają tą wielką ilością dróg, kilometrami dróg, aby miały możliwość bieżącego monitorowania, a także pozyskiwania dodatkowych środków w ujęciu centralnym, które mogłyby wesprzeć działalność w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego. Mam tu na myśli chociażby to, co miało miejsce do 2015 r. W urzędach wojewódzkich działały wydziały, które obsługiwały krajowe programy. Przypomnę chociażby ˝Narodowy program przebudowy dróg lokalnych˝ czy inne programy umożliwiające przebudowę najniebezpieczniejszych skrzyżowań. Powrót do tego, aby umożliwić beneficjentom, głównie gminom i powiatom, aplikowanie o dodatkowe środki, jest bez wątpienia kluczowym aspektem, aby zwiększyć bezpieczeństwo na drogach samorządowych.

    Oczywiście należy sobie zadać pytanie: Skąd wziąć na to środki? Szanowni państwo, bez wątpienia elementami, które sprzyjają najróżniejszym typom inwestycji zwiększających BRD czy poprzez system sterowania ruchem, czy aspekt pętli detekcyjnych na najbardziej zatłoczonych skrzyżowaniach uspokojenia ruchu... Mogą, jak państwo wiedzą doskonale, zawierać również aspekt zielonej energii, a co za tym idzie, kluczowo wpisują się w założenia Krajowego Planu Odbudowy. Więc może warto, jeżeli mogę coś sugerować, bardzo poważnie wziąć pod uwagę, jakie są możliwości - tzn. na pewno są te możliwości - w jakim ujęciu kategorii interwencji czy kategorii typów inwestycji zwiększających poprawę BRD. W ramach jakiegoś programu centralnego można byłoby środki z KPO przekierować np. do urzędów wojewódzkich bądź urzędów marszałkowskich, aby w każdym regionie była dodatkowa pula środków na inicjatywy lokalne umożliwiające przebudowę układu drogowego. Należy zwrócić uwagę na aspekt edukacyjny, który też jest bardzo ważny.

    Kończąc, szanowni państwo, uważam, że jest to bardzo ważny dokument. Jego obszar, z którym miałem okazję się zaznajomić, jest bardzo ciekawy. Bez wątpienia bardzo dużo wyzwań w tej materii przed nami.

    Reasumując, w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej proszę Wysoką Izbę o przyjęcie tego dokumentu. Bardzo dziękuję. (Oklaski)