Poseł Michał Szczerba - Wystąpienie z dnia 26 stycznia 2024 roku.

Stenogram

11. punkt porządku dziennego:

Informacja o działalności Rzecznika Praw Obywatelskich oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w roku 2022 wraz ze sprawozdaniem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druki nr 85 i 183).

Poseł Michał Szczerba:

    Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministry! Szanowny Panie Rzeczniku Praw Obywatelskich wraz z Zastępcą! Szanowni Państwo! Mam takie wspomnienie związane z wyborem rzecznika praw obywatelskich. Chwała Bogu, że udało nam się w konsensusie na to stanowisko wybrać prof. Marcina Wiącka, bo jak pamiętamy, ta strona sali proponowała nam Piotra Wawrzyka.

    Chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, że mamy niezależnego ombudsmana, osobę, która stoi na czele biura, zespołu, który strzeże naszych praw obywatelskich, naszych praw związanych z tym, kim jesteśmy, praw konstytucyjnych. I, co jest bardzo ważne, o czym chcielibyśmy powiedzieć wprost w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej, w naszej opinii problemów czy interesów osób starszych, osób z niesamodzielnością, z niepełnosprawnością, w kryzysie bezdomności nie można nazywać ani prawicowymi, ani lewicowymi, to są po prostu problemy, które musimy wspólnie rozwiązywać. I rzecznik nie musi się podobać władzy, rzecznik ma być reprezentantem społeczeństwa: obywatelek i obywateli.

    Chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, że bardzo wysoko oceniamy pracę rzecznika praw obywatelskich i potwierdzeniem naszej oceny jest również liczba spraw, która wpłynęła do biura w roku 2022. Ale, pani marszałek, szanowni państwo, nie możemy, rozmawiając de facto o sytuacji trochę już historycznej, uciekać od rzeczywistości. Ta rzeczywistość jest mocno pogmatwana. W tej rzeczywistości, w której funkcjonujemy, wydawałoby się, że pojęcia, które znamy, które umiemy zdefiniować, nabierają całkiem nowego znaczenia czy ktoś próbuje nadać im nowe znaczenie. Pojawiają się w przestrzeni publicznej takie określenia jak ˝więzień polityczny˝, pojawiają się takie określenia jak ˝tortury˝. W przypadku gdy w życiu politycznym pojawiają się słowa nieadekwatne do sytuacji, do zdarzeń czy do osób, niezależny rzecznik praw obywatelskich staje się swoistym arbitrem - również jego biuro, również mechanizmy, którymi dysponuje, również krajowy mechanizm prewencji - staje się, że tak powiem, wyrocznią i może w sposób niezależny badać tę sprawę. I wydaje się, pani marszałek i panie rzeczniku, że to jest ten moment, żeby pan mógł wykorzystać mównicę sejmową, aby jednoznacznie powiedzieć również o pana działaniach w tym roku. Bo mieliśmy do czynienia z sytuacją absolutnie w mojej opinii skandaliczną, jaką była próba zbudowania pewnej narracji, pewnego mitu związanego z uwięzieniem dwóch osób. To są byli parlamentarzyści, byli posłowie, pan Kamiński i pan Wąsik. Chciałbym, żeby pan rzecznik powiedział, co wyniknęło z tej wizytacji w zakładzie karnym w Radomiu, w jakich warunkach pan Kamiński był tam przetrzymywany, czy rzeczywiście to, co się działo przez te raptem 2 tygodnie, można nazwać torturami. To jest, myślę, rzecz, o którą bardzo chciałbym zapytać.

    Dla mnie rzeczą bardzo ważną, o której pan rzecznik dzisiaj wspominał, jest jakość stanowienia prawa. I właśnie kwestią jakości stanowienia prawa, jego przewidywalności, przewidywalności skutków stanowienia prawa, i tego w Sejmie, i tego na poziomie aktów wykonawczych, jest afera wizowa. Chciałbym również podziękować za zwrócenie uwagi i Sejmowi, i władzy wykonawczej, że nie może być takich sytuacji jak w przypadku rozporządzenia Wawrzyka, że dano wszystkim instytucjom państwa kilka dni na to, żeby zaopiniować rozporządzenie, które miałoby umożliwić wjazd na teren Rzeczypospolitej Polskiej 2 mln obcokrajowców w trybie uproszczonym, w trybie bez odpowiedniej ścieżki i procedury. To zostało zatrzymane. Zostało zatrzymane dzięki opinii publicznej, również dzięki zwróceniu uwagi na ten problem.

    Ostatnia rzecz, pani marszałek, to polityka senioralna. Chciałbym poprosić pana rzecznika o to, żebyśmy razem współpracowali (Dzwonek) w kwestii osób z chorobami otępiennymi, w szczególności z chorobą Alzheimera. Jesteśmy tak naprawdę na nowym otwarciu. Mamy pełnomocniczkę rządu do spraw polityki senioralnej, mamy pełnomocniczkę rządu do spraw równości. Jest grupa Polek i Polaków, którzy są pozostawieni sami sobie, to jest 0,5 mln osób z chorobami otępiennymi, w szczególności z chorobą Alzheimera. Stwórzmy wreszcie krajowy program alzheimerowski, zbudujmy odpowiednie narzędzia do tego, żeby opiekunów rodziny, a w szczególności tych, którzy chorują, nie pozostawiać samym sobie.

    Chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, że klub Koalicji Obywatelskiej przyjmuje tę informację i dziękuje za pracę rzecznika, a także jego biura. Dziękuję, pani marszałek. (Oklaski)