KO - pytanie ws. ochrony rodzinnych ogrodów działkowych z dnia 17 stycznia 2024 r.

Stenogram

8. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Małgorzata Tracz:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałam zapytać o sytuację rodzinnych ogrodów działkowych właśnie w kontekście wprowadzonych jeszcze przez PiS zmian w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

    Do tej ustawy miało być zrobione rozporządzenie. Projekt takiego rozporządzenia przygotował jeszcze minister Buda i ten projekt bardzo zaniepokoił działkowców. Oni myśleli, że przez to te ogrody działkowe przestaną istnieć, że te tereny zostaną przeznaczone pod niekontrolowaną deweloperkę. Chodziło o to, że w tym projekcie rozporządzenia ogrody działkowe mogły być tylko w dwóch z 13 planowanych stref planistycznych, co oznaczałoby, że mogłyby być tylko w strefie zieleni i rekreacji oraz strefie wielofunkcyjnej z zabudową mieszkaniową jednorodzinną, natomiast obecnie ogrody działkowe znajdują się w wielu innych miejscach. Dlatego ten projekt rozporządzenia ministra Budy wzbudził uzasadnione obawy. Struktury Polskiego Związku Działkowców wystosowały blisko 700 stanowisk w tej sprawie, do ministerstwa przyszło bardzo dużo uwag i wniosków od działkowców. No i ministerstwo dodało taki zapis, że tereny ogrodów działkowych mogą też należeć do strefy wielofunkcyjnej z zabudową wielorodzinną, więc mamy teraz trzy z 13 stref. Ale jest prośba od działkowców, bardzo uzasadniona, by mogły one znajdować się także w innych strefach, w strefach otwartej, gospodarczej czy infrastrukturalnej.

    I tu moje pytania do pana ministra: W jaki sposób te przepisy znowelizowanej ustawy chronią rodzinne ogrody działkowe? Czy ministerstwo planuje rozszerzyć możliwość znajdowania się tych ogrodów działkowych w jeszcze kolejnych strefach, właśnie tych wymienionych? Czy planowane są jakieś spotkania przedstawicieli ministerstwa z przedstawicielami działkowców?

    Bardzo dziękuję.

8. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Waldemar Sługocki:

    Bardzo dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Z przyjemnością odpowiem na to pytanie, bo to pytanie jest bliskie także memu sercu, a jeszcze bliższa jest mi kwestia funkcjonowania ogródków działkowych i cała sfera związana z pełnieniem wielu funkcji społecznych przez seniorów, którzy korzystają z dobrodziejstwa ogródków działkowych.

    My przejrzeliśmy to rozporządzenie bardzo wnikliwie. Chcę powiedzieć, że ono już nie jest projektem, zostało przyjęte 23 grudnia ub.r., czyli jest rozporządzeniem, które obwiązuje i w którym, tak jak pani słusznie zauważyła, pani poseł, zdefiniowano, skatalogowano 13 stref, w tym, to prawda, trzy strefy dedykowane są, zawierają możliwość wpisania ogródków działkowych. I tak jak słusznie pani wspomniała, pierwsza strefa to jest strefa zieleni i rekreacji, w której mogą znaleźć się ogródki działkowe.

    Druga strefa to jest wielofunkcyjna strefa z zabudową mieszkaniową, ale uwaga, jednorodzinną. I wreszcie trzecia strefa, która na samym końcu się pojawiła i została uwzględniona w tym kontekście, to jest strefa wielofunkcyjna z zabudową mieszkaniową wielorodzinną. Pani poseł, dodanie ogródków działkowych do każdej ze stref w praktyce może stanowić zagrożenie dla tychże ogródków, ponieważ będzie oznaczało, że wiele funkcji będzie mogło być w tej strefie realizowanych, i jest to właśnie to potencjalne zagrożenie dla działkowców.

    Ja osobiście spotkałem się także z działkowcami i chcę powiedzieć, że mechanizm zapisany w rozporządzeniu należy interpretować nieco inaczej. To nie strefa, to nie katalog stref przesądza o tym, czy ogródki w nich będą i czy będą potencjalnie zagrożone, ale decyzja organu, jakim będzie wójt, burmistrz, prezydent, docelowo rada w myśl ustawy z 8 marca 1999 r. o samorządzie gminnym. Odwrotnie - to, że w danej strefie czy w danym miejscu, abstrahując od stref, zidentyfikowano ogródki działkowe, jest tytuł do tego, żeby tej strefie właśnie nadać tytuł strefy zielonej o funkcjach strefy zielonej i rekreacyjnej i żeby nie ograniczać występowania ogródków działkowych. Bo to jest stan, który dziedziczymy w momencie wejścia w życie tego rozporządzenia. Te ogródki znajdują się w jakichś miejscach, ale to decydent, czyli de facto wójt, burmistrz, prezydent, rada... Także, na co chcę zwrócić uwagę, ogromny nacisk położono w rozporządzeniu na to, aby te decyzje zapadały w ramach bardzo rzetelnego, szerokiego procesu konsultacji społecznych. Wszyscy akcjonariusze, interesariusze mogą wypowiedzieć się co do funkcjonalności danej przestrzeni w obrębie danej jednostki samorządu terytorialnego. I chodzi o to, pani poseł, żeby samorządowcy właśnie mieli możliwość, mogli zabezpieczać interes działkowców. To rozporządzenie w żaden sposób nie ogranicza czy też nie powoduje, że działkowcy mogą czuć się niebezpiecznie. Nie, działkowcy powinni czuć się bezpiecznie. Myślę, że nikt, kto korzysta dzisiaj z dobrodziejstwa ogródków działkowych, w myśl przepisów tego rozporządzenia nie powinien czuć się zagrożony.

    Tak jak mówiłem, ja spotykałem się ze środowiskiem użytkowników ogródków działkowych, doskonale rozumiem postulaty i postawę działkowców i tutaj panią i państwa, opinię publiczną, a także działkowców zapewniam, że to rozporządzenie w żaden sposób pejoratywnie nie oddziałuje na działkowców, nie jest elementem, który może powodować, że działkowcy mogą czuć się zagrożeni. Wręcz przeciwnie, działkowcy powinni czuć się bezpiecznie, powinni kooperować z samorządami lokalnymi szczebla podstawowego, z polskimi gminami i zadbać o to. Oni także skupiają całą rzeszę Polek i Polaków i powinni brać aktywny udział w procesie tworzenia planów ogólnych, bo to rozporządzenie właśnie dotyczy budowy planów ogólnych, jest to jeden z kamieni milowych, który musimy zrealizować, jeżeli chodzi o sięgnięcie po środki finansowe z Krajowego Planu Odbudowy. Jestem tu z panem dyrektorem (Dzwonek), rozmawiamy o procesie konsultacji, czyli przygotowania jednostek samorządu terytorialnego do budowy planów ogólnych, i ten wątek osobiście podczas każdego spotkania, w którym będę uczestniczył, będę przedstawiał i prosił samorządowców o ogromną wrażliwość w tym kontekście. Dziękuję bardzo.

8. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Franciszek Sterczewski:

    Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Jak tu jesteśmy, nie ma żadnej wątpliwości, że rodzinne ogródki działkowe są dla nas wartością. W zasadzie chyba we wszystkich polskich miastach, we wszystkich województwach występują jako fenomen społeczny, gdzie organizowane są różne wydarzenia, różni ludzie spędzają tam czas. Jest to wielki potencjał, który szczególnie został zauważony też w czasie lockdownu, w czasie pandemii, kiedy szukaliśmy przestrzeni wspólnej, szukaliśmy zieleni, szukaliśmy wytchnienia. Nie ma więc wątpliwości, że to jest obszar zasługujący na chronienie.

    Jednak w ostatnich latach zauważamy też pewne niepokojące symptomy. Często ogródki, które bardzo fajnie funkcjonowały przez lata, zamieniają się w osiedla grodzone, sporo ludzi zaczyna się tam osiedlać na cały rok. Powoduje to różne znaki zapytania (Dzwonek) co do dostępu do takich miejsc dla karetki i straży pożarnej i np. utylizacji śmieci.

    Chciałbym więc spytać, czy pan minister, czy państwo zastanawiacie się nad pochyleniem się nad w ogóle ideą ogródków działkowych, czym one powinny być, jak je chronić, jak chronić właśnie ich funkcję pierwotną. I co zrobić, żeby uniknąć takich urbanistycznych patologii, które mogą nam grozić w jakiejś przyszłości? Dziękuję uprzejmie.

8. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Waldemar Sługocki:

    Ponownie dziękuję.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Jeszcze raz powtórzę, powiem o pewnym wątku, bo chciałbym, żeby on właśnie mocno wybrzmiał. Jeżeli mamy 13 stref w trzech, o których mówiłem, o których też mówiła pani poseł, przewidujemy funkcjonowanie ogródków działkowych i w planie ogólnym, który jest podstawą do opracowania także planu miejscowego, zapiszemy, że jest to teren, strefa o funkcjach zielonych i rekreacyjnych - i jeden z elementów albo jedyny w tej strefie z elementów zielonych, rekreacyjnych, wpisuje się w to, o czym mówił pan poseł Sterczewski, o tych funkcjach, społecznych, rekreacyjnych, odetchnieniowych, które są niezwykle ważne dla tych wszystkich, którzy z ogródków działkowych korzystają - to chodzi o to, aby te ogródki działkowe znalazły się w pierwszej strefie. Bo co to oznacza? Że po przyjęciu takiego planu ogólnego przez jednostkę samorządu terytorialnego poza funkcjami zielono-rekreacyjnymi żadna inna działalność nie będzie mogła być zrealizowana. Czyli używając trochę metaforycznie innego słowa - może niezbyt eleganckiego i nienależącego do terminologii planowania przestrzennego, ale myślę, takiego publicystycznego, które ułatwiłoby zrozumienie opinii publicznej, bo państwo doskonale rozumiecie, o czym rozmawiamy - to jest swoistego rodzaju kaganiec, który uniemożliwia jednostce samorządu terytorialnego w tej strefie zielonej i rekreacyjnej zlikwidowanie ogródka działkowego i np. stworzenie hali magazynowej czy nadanie mu innej funkcji poza tą, która jest przypisana danej strefie. Czyli proszę zwrócić uwagę, że ta strefa, te strefy chronią ogródki działkowe, a de facto nie są elementem zagrożenia.

    Gdybyśmy, państwo posłowie, zapisali ogródki działkowe w każdej ze stref, oznaczałoby to, że jeżeli byłaby strefa przemysłowa i ogródki działkowe, to wtedy moglibyśmy ewentualnie podjąć proces - nie my, ale samorządowiec - wypchnięcia, mówiąc kolokwialnie, ogródków działkowych i prowadzenia tam budowy wielkich hal przemysłowych i w taki sposób wykorzystania tej przestrzeni zgodnie ze strefą zapisaną w planie ogólnym. Dlatego przestrzegamy przed niemądrym, bezrefleksyjnym rozszerzaniem wpisywania ogródków działkowych w różne inne strefy, bo wówczas pewność, że one tam będą, jest mniejsza, więc ograniczanie... Uważam, że te trzy strefy są korzystne, ponieważ i zabudowa (Dzwonek) jednorodzinna, i wielorodzinna będzie mogła korzystać z funkcji, które dają ogródki działkowe. Nie już bezpośrednio z tych, które dają działkowcom, ale chodzi o teren zielony, który jest swego rodzaju płucami dla terytorium, w którym egzystują ludzie. Bardzo dziękuję.