Poseł Janusz Cichoń - Wystąpienie z dnia 16 stycznia 2024 roku.

Stenogram

4. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy budżetowej na rok 2024 (druki nr 125 i 144).

Poseł Sprawozdawca Janusz Cichoń:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych z prac nad projektem ustawy budżetowej na 2024 r., druki sejmowe nr 125 i 144.

    19 grudnia 2023 r. rząd Rzeczypospolitej Polskiej przekazał Sejmowi projekt ustawy budżetowej na 2024 r. Pierwsze czytanie tego projektu odbyło się 21 grudnia, po czym zgodnie z art. 106 ust. 1 regulaminu Sejmu został on skierowany do rozpatrzenia do Komisji Finansów Publicznych celem przedstawienia sprawozdania do dnia 5 stycznia br. Zgodnie z art. 106 ust. 2 regulaminu Sejmu poszczególne części projektu przesłano do rozpatrzenia do właściwych komisji sejmowych w celu przedłożenia Komisji Finansów Publicznych stanowisk zawierających wnioski, opinie lub propozycje poprawek wraz z uzasadnieniem. Komisja Finansów Publicznych rozpatrywała projekt ustawy budżetowej, kierując się przyjętym przez Prezydium Sejmu harmonogramem prac. Prace komisji odbywały się w dniach 28 i 29 grudnia oraz 3 i 4 stycznia. Komisja Finansów Publicznych na swoich posiedzeniach rozpatrzyła własne części budżetowe, a także opinie przesłane przez inne komisje sejmowe w zakresie określonym postanowieniem marszałka Sejmu z dnia 20 grudnia 2023 r.

    Jeśli chodzi o prace innych komisji, do których skierowany był do rozpatrzenia projekt ustawy budżetowej, to należy wskazać, iż komisje sejmowe przedłożyły Komisji Finansów Publicznych łącznie 26 opinii. Były to w większości opinie pozytywne. Jedynie w dwóch opiniach komisji zawarte były negatywne oceny. Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka zgłosiła takie oceny w odniesieniu do następujących części budżetowych: 04 - Sąd Najwyższy, 06 - Trybunał Konstytucyjny, 13 - Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, a także 52 - Krajowa Rada Sądownictwa.

    Z kolei Komisja Kultury i Środków Przekazu negatywnie oceniła projekt ustawy budżetowej na 2024 r. w zakresie części budżetowej: kultura i ochrona dziedzictwa narodowego oraz w odniesieniu do planów finansowych Narodowego Funduszu Ochrony Zabytków, Funduszu Promocji Kultury, Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej i Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego. Komisje nie zgłaszały żadnych poprawek, pozostawiając Komisji Finansów Publicznych kwestię ewentualnych zmian w odniesieniu do negatywnie zaopiniowanych budżetów.

    W czasie posiedzeń Komisji Finansów Publicznych opinie o rozpatrywanych fragmentach budżetu były prezentowane przez reprezentantów innych komisji i posłów koreferentów z ramienia Komisji Finansów Publicznych. Odbywała się dyskusja, zadawane były pytania, a przedstawiciele rządu i dysponenci budżetowi udzielali odpowiedzi, niemniej jednak posłowie zainteresowani kwestiami szczegółowymi prosili też o udzielenie wielu odpowiedzi na piśmie. Szczególne zainteresowanie posłów budziły kwestie dotyczące poziomu niektórych planowanych wydatków, przede wszystkim wynagrodzeń, oraz zatrudnienia w różnych jednostkach.

    Do projektu ustawy budżetowej na 2024 r. zgłoszono ostatecznie 24 poprawki, przy czym 23 poprawki dotyczyły załączników, a jedna części artykułowej. Wiązała się ona z przepisem dotyczącym daty wejścia w życie ustawy, tj. z dniem ogłoszenia, z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2024 r.

    W wyniku głosowań komisja przyjęła 21 poprawek. Były to poprawki, co do których nie zgłaszała uwag lub które pozytywnie opiniowała, oceniała przedstawicielka rządu pani wiceminister Hanna Majszczyk. Przyjęte poprawki dotyczyły m.in. dostosowania wzrostu wynagrodzeń do określonego w projekcie ustawy budżetowej na rok 2024 średniorocznego wskaźnika w wysokości 120%. Dotyczyło to Kancelarii Prezydenta, Kancelarii Sejmu, Instytutu Pamięci Narodowej, Kancelarii Senatu. W większości będzie to możliwe w ramach zaplanowanego budżetu poprzez ograniczenie pozostałych wydatków bieżących, a w niektórych przypadkach - poprzez przesunięcie środków z rezerwy celowej z pozycji nr 66, zawierającej środki na uzupełnienie wzrostu wynagrodzeń w jednostkach sektora finansów publicznych.

    Poprawki zaakceptowane przez komisję dotyczyły także zwiększenia rezerwy ogólnej budżetu państwa o kwotę blisko 200 mln zł, 199 022 tys. zł. Zwiększenie to nastąpiło poprzez ograniczenie wydatków Sądu Najwyższego o kwotę 26 472 tys. zł, Najwyższej Izby Kontroli - o kwotę 64 618 tys. zł, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji - o kwotę 48 976 tys. zł, Urzędu Ochrony Danych Osobowych - o kwotę 11 990 tys. zł, Krajowego Biura Wyborczego - o kwotę 1444 tys. zł oraz Instytutu Pamięci Narodowej - o kwotę 45 522 tys. zł. Dotyczyły one również zwiększenia wydatków rzecznika praw dziecka o kwotę 4359 tys. zł na zatrudnienie dodatkowych pracowników w zespołach ds. zdrowia psychicznego, bezpieczeństwa w sieci oraz na obsługę. Zwiększenie to następuje kosztem ograniczenia wydatków IPN.

    Komisja Finansów Publicznych zaakceptowała szereg przesunięć wydatków, w tym: przesunięcie w ramach budżetu Ministerstwa Sprawiedliwości, na kwotę 27 264 tys. zł, umożliwiające wypłatę zwiększonego dodatkowego wynagrodzenia rocznego w jednostkach sądownictwa powszechnego dla sędziów, asesorów, referendarzy w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 listopada 2023 r.; przesunięcie w części 27: Informatyzacja, na kwotę 900 tys. zł, w związku z przesunięciem wynagrodzenia między grupami pracowniczymi; przesunięcie w części 28: Szkolnictwo wyższe i nauka, na kwotę 10 mln zł, poprzez zmniejszenie pozapłacowych wydatków bieżących na rzecz zwiększenia funduszu wynagrodzeń wraz z pochodnymi, w celu właściwej realizacji zadań; przesunięcie w części 37: Sprawiedliwość, na kwotę 868 tys. zł, poprzez zmniejszenie wydatków na działalność dydaktyczną i badawczą oraz zwiększenie wydatków na więziennictwo, uposażenia funkcjonariuszy Służby Więziennej; przesunięcie w części 32: Rolnictwo, na kwotę 22 565 tys. zł, umożliwiające realizację ustanowionego programu wieloletniego pn. ˝Ochrona zdrowia zwierząt i zdrowia publicznego˝; przesunięcie w części 42: Sprawy wewnętrzne, na kwotę 1119 tys. zł, poprzez zmniejszenie wydatków bieżących na Straż Graniczną z przeznaczeniem na zwiększenie wydatków Wyższej Szkoły Straży Granicznej, podwyższenie od 1 stycznia wynagrodzeń wraz z pochodnymi dla pracowników uczelni, zatrudnienie czterech pracowników na stanowiskach dydaktycznych oraz obsługę dziekanatu; przesunięcia środków z rezerwy celowej w poz. 44: Dofinansowanie realizacji niektórych zadań kontynuowanych do rezerwy celowej w poz. 22: Budowa, modernizacja i wyposażenie przejść granicznych, na kwotę 19 897 tys. zł, w celu uzupełnienia środków na budowę drogowego przejścia granicznego w Malhowicach.

    Komisja zaakceptowała także poprawki prowadzące do zmniejszenia o kwotę 151 tys. zł wydatków w części 24: Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, z przeznaczeniem na zwiększenie wydatków w części 58: Główny Urząd Statystyczny, na prace przygotowawcze, zbieranie i opracowywanie danych ze sprawozdania, które przygotowywane jest przez Główny Urząd Statystyczny, tj. sprawozdania o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w samorządach gminnych.

    Kolejna poprawka dotyczy zmniejszenia wydatków w części 82: Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego, w zakresie części oświatowej subwencji, o kwotę 6464 tys. zł, w celu zwiększenia wydatków w części 24: Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego, z przeznaczeniem na szkoły artystyczne, o kwotę 6427 tys., oraz dokształcanie i doskonalenie nauczycieli, z przeznaczeniem na prowadzenie przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Państwowej Szkoły Muzycznej I st. im. Aleksandra Tansmana w Łodzi.

    Kolejna poprawka. Zmniejszenie rezerwy celowej w poz. 56: Rezerwa na zmiany systemowe, niektóre zmiany organizacyjne, w tym nowe zadania, w celu zwiększenia wydatków majątkowych Kancelarii Senatu, na rozpoczęcie wymiany systemu do głosowania na sali posiedzeń, który ma być systemem kompatybilnym z systemem na sali posiedzeń Sejmu. Jest to kwota 2100 tys. zł. Także budowa windy zewnętrznej. Tutaj zarezerwowana kwota to 1277 tys. zł.

    Kolejna poprawka dotyczy zmniejszenia rezerwy celowej w pozycji 77: Środki na zadania w obszarze zdrowia o kwotę 686 tys. zł z przeznaczeniem na zwiększenie wydatków w części 45: Sprawy zagraniczne, na zadania realizowane w placówkach zagranicznych przez przedstawicieli organów administracji rządowej, na sfinansowanie zwiększonych kosztów funkcjonowania pracowników delegowanych na stanowiska do spraw zdrowia. Jest to też związane z utworzeniem takiego dodatkowego stanowiska działającego w strukturze Stałego Przedstawicielstwa Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej w Brukseli. Podobne stanowiska i wzrost wynagrodzeń są zakładane w przypadku przedstawicielstwa przy ONZ w Genewie.

    Komisja zaakceptowała także poprawki prowadzące do uwzględnienia w zestawieniu programów wieloletnich w układzie zadaniowym nowego programu wieloletniego pn. ˝Program wspierania inwestycji jednostek samorządu terytorialnego w związku z realizacją kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej w województwie pomorskim˝ - stało się to konieczne po przyjęciu uchwały Rady Ministrów z dnia 8 grudnia 2023 r. ustanawiającej ten program - a także do wprowadzenia zmian w planie finansowym Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz planie finansowym Funduszu Rekompensacyjnego uwzględniających dostosowanie do kwot zobowiązania zasobu z tytułu wypłat na zasilanie Funduszu Rekompensacyjnego w związku z rozporządzeniem ministra rolnictwa i rozwoju wsi z dnia 10 października 2023 r.

    W wyniku przyjęcia poprawek nie zmieniły się ogólne kwoty dochodów i wydatków oraz salda budżetu państwa, niemniej jednak nastąpiło zwiększenie wydatków w stosunku do projektu przedłożonego przez rząd, jeśli chodzi o rezerwę ogólną rzecznika praw dziecka i Kancelarię Senatu, a także zmniejszenie wydatków w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji, Urzędzie Ochrony Danych Osobowych, Najwyższej Izbie Kontroli, Sądzie Najwyższym, Instytucie Pamięci Narodowej oraz Krajowym Biurze Wyborczym.

    Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu projektu ustawy budżetowej na rok 2024 wraz ze stanowiskami przekazanymi przez właściwe komisje wnosi o uchwalenie projektu załączonego do sprawozdania zawartego w druku nr 144. Dziękuję bardzo. (Oklaski)