Poseł Tomasz Kostuś - Wystąpienie z dnia 19 grudnia 2023 roku.

Stenogram

41. punkt porządku dziennego:

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie uchwały w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań, a także występowania nadużyć, zaniedbań i zaniechań w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 20 listopada 2023 r. (druki nr 56 i 80).

Poseł Sprawozdawca Tomasz Kostuś:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie uchwały w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań, a także występowania nadużyć, zaniedbań i zaniechań w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do dnia 20 listopada 2023 r., druk nr 56.

    Sejm na 1. posiedzeniu w dniu 28 listopada 2023 r. na podstawie art. 136b ust. 2 regulaminu Sejmu skierował powyższy projekt uchwały do Komisji Ustawodawczej w celu rozpatrzenia.

    Przy tej okazji należy przypomnieć, co wybrzmiało w dyskusji, że według informacji przekazywanych przez media oraz ustaleń posłów sprawa przedmiotowych nadużyć, zaniedbań i zaniechań miała polegać na ręcznym kierowaniu wydawaniem wiz imigrantom z Afryki oraz Azji Południowo-Wschodniej, skutkującym tym, że tylko od pierwszej połowy 2021 r. w polskich konsulatach imigrantom z tych regionów wydano ponad 250 tys. wiz. Według doniesień dziennika ˝Rzeczpospolita˝ do polskich konsulatów miały trafić z Ministerstwa Spraw Zagranicznych listy nazwisk osób, którym wydawano wizy wjazdowe do Polski. Imigranci z tak wydanymi wizami mieli trafić do Polski, a następnie do Stanów Zjednoczonych i innych krajów, udając grupy turystów lub ekipy filmowe. Świadczyłoby to o braku kontroli nad wydawaniem wiz.

    Według pełnomocnika rządu do spraw bezpieczeństwa w przestrzeni informacyjnej RP pierwsze informacje o nieprawidłowościach były już znane służbom państwowym w lipcu 2022 r., a śledztwo w tej sprawie rozpoczęto w marcu 2023 r., czyli po 8 miesiącach. Powtarzam: po 8 miesiącach.

    O nielegalnym procederze polskie służby miał informować wywiad Stanów Zjednoczonych już we wrześniu 2022 r. 14 września 2023 r. prezes Najwyższej Izby Kontroli ogłosił wszczęcie kontroli doraźnej w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, nazywając sprawę jedną z największych afer w historii III RP. Oczekiwane wnioski i ustalenia NIK będą ważnym materiałem dowodowym dla pracy przyszłej komisji śledczej.

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wnioskodawcy podkreślali, co wybrzmiało w dyskusji, że w proceder legalizacji pobytu cudzoziemców w Polsce zaangażowani byli przedstawiciele władz zajmujący kierownicze stanowiska państwowe. Wobec części z nich pojawiły się poważne oskarżenia korupcyjne, których z niewiadomych przyczyn nie wyjaśniły ani prokuratura, ani służby specjalne. Z tego też powodu niezbędne jest zbadanie przez komisję śledczą sytuacji z lat 2019-2023, czyli z okresu wskazanego w treści uchwały, tak aby wyjaśnić, w jakim zakresie oraz trybie podejmowano działania w przedmiotowej sprawie. Wskutek bierności organów i instytucji publicznych w zakresie opisanych powyżej uchybień i nieprawidłowości niezbędne jest powołanie komisji śledczej.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 5 grudnia Komisja Ustawodawcza rozpatrzyła przedmiotowy projekt. Podczas posiedzenia komisji pracownicy Biura Analiz Sejmowych oraz Biura Legislacyjnego przedstawili szereg wątpliwości dotyczących zakresu działania komisji, sfomułowań w kontekście orzecznictwa, zakresu ram czasowych, ujednolicenia tytułu, treści i uzasadnienia czy drobne uwagi stylistyczne.

    W trakcie posiedzenia pan poseł Arkadiusz Myrcha w imieniu wnioskodawców zgłosił szereg poprawek wychodzących naprzeciw uwagom ekspertów z Biura Analiz Sejmowych oraz Biura Legislacyjnego. Wszystkie te poprawki zostały zdecydowaną większością głosów przyjęte przez Komisję Ustawodawczą. Przedstawiciel Biura Analiz Sejmowych ocenił, że projekt uchwały spełnia wymogi dotyczące projektów powołujących komisje śledcze.

    Łącznie podczas posiedzenia komisji przeprowadzono 10 głosowań. Przyjęto 11 poprawek, odrzucono dwie poprawki. Nad poprawkami 1., 2. i 11., 3. i 8. oraz 4. i 9. głosowano łącznie. Posłowie pozytywnie zaopiniowali m.in. poprawkę zmieniającą zakres czasowy działań, które ma badać komisja śledcza - zgodnie z tą poprawką obejmować on będzie okres od 12 listopada 2019 r. do 20 listopada 2023 r. - poprawkę, zgodnie z którą wykreślono ocenę umów dotyczących pośrednictwa wizowego z zakresu działań komisji śledczej, czy też poprawkę, zgodnie z którą w zakresie działań komisji śledczej jest zbadanie i ocena działań związanych z przygotowaniem projektów ustaw, rozporządzeń, poprawek do projektów ustaw oraz innych zmian legislacyjnych w przedmiocie legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgłoszonych lub opracowanych przez członków Rady Ministrów, sekretarzy i podsekretarzy stanu w ministerstwach, podległych im funkcjonariuszy publicznych oraz urzędy.

    Dwie poprawki zgłoszone przez pana przewodniczącego posła Marka Asta, dotyczące rozszerzenia zakresu czasowego, który ma badać komisja śledcza - okres od 16 listopada 2007 r. do dnia 20 listopada 2023 r. - oraz dodania do zadań komisji śledczej zbadania mechanizmu rozpowszechniania w mediach nieprawdziwych informacji na temat legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium RP, komisja odrzuciła. W ocenie członków komisji ww. poprawki były bezzasadne, były próbą odwrócenia uwagi od istoty, skali i zasięgu przedmiotu pracy komisji śledczej, a przede wszystkim - próbą rozmycia i zrzucenia odpowiedzialności politycznej i karnej.

    Jednocześnie komisja zgodnie z art. 43 ust. 3 regulaminu Sejmu na żądanie wnioskodawcy przedstawia następujące wnioski mniejszości:

    W tytule uchwały, w art. 1 oraz w art. 2 w części wspólnej wyrazy ˝12 listopada 2019 r.˝ zastąpić wyrazami ˝16 listopada 2007 r.˝.

    W art. 2 po pkt 1 dodać pkt 1a w brzmieniu: zbadanie mechanizmu rozpowszechniania w mediach nieprawdziwych informacji na temat legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem działań, które mogły wpłynąć na wynik wyborów parlamentarnych, a także spowodować szkodę dla wizerunku Rzeczypospolitej Polskiej.

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Reasumując, Komisja Ustawodawcza przyjęła projekt uchwały zdecydowaną większością głosów. Było 11 głosów za, 3 - przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu. Komisja Ustawodawcza rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie projektu przedmiotowej uchwały powołującej tak ważną i potrzebną komisję śledczą do zbadania afery wizowej. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)