Posłanka Wioleta Tomczak - Wystąpienie z dnia 22 listopada 2023 roku.

Stenogram

13. punkt porządku dziennego:

Pierwsze czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (druk nr 31).

Poseł Wioleta Tomczak:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 - Trzecia Droga mam zaszczyt zaprezentować stanowisko w sprawie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

    Zaproponowane w obywatelskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zmiany skupiają się na przypisaniu ministrowi właściwemu do spraw zdrowia obowiązku opracowania, wdrożenia, realizacji i sfinansowania programu polityki zdrowotnej leczenia niepłodności. Program ten ma obejmować procedurę medyczną wspomaganej prokreacji, w tym pozaustrojowe zapłodnienie metodą in vitro.

    Mamy do czynienia z prawdziwie zatrważającym zjawiskiem demograficznym. W Polsce rodzi się najmniej dzieci od zakończenia II wojny światowej. Jeszcze kilka lat temu rodziło się w Polsce ok. 400 tys. dzieci rocznie, 40 lat temu było to ponad 500 tys. dzieci rocznie. Dzisiaj liczba urodzeń oscyluje wokół 300 tys. dzieci rocznie i najprawdopodobniej w kolejnych latach będzie spadać.

    Od ok. 30 lat utrzymuje się zjawisko depresji urodzeniowej, czyli niskiej liczby urodzeń, która nie zapewnia prostej zastępowalności pokoleń. Jak podają statystycy, współczynnik dzietności obniżył się z 1,39 w 2020 r. do 1,33 w 2021 r., co oznacza, że na 100 kobiet w wieku rozrodczym, tj. kobiet między 15 a 49 rokiem życia, przypadało zaledwie 133 urodzonych dzieci. Podczas gdy o stabilnym rozwoju demograficznym mówimy dopiero w przypadku 210-215 urodzonych dzieci. Jako jedną z najistotniejszych przyczyn takiego stanu demografowie wskazują rzeczy likwidację dofinansowania in vitro.

    Finansowany ze środków publicznych program dający szansę Polkom i Polakom na spełnienie marzeń o rodzicielstwie i zapobieżenie katastrofalnym skutkom społecznym ujemnego przyrostu naturalnego w Polsce był przez ostatnie 7 lat blokowany przez rząd Zjednoczonej Prawicy. Zastąpiony został programem nieefektywnym, o którego rezultatach sam rząd przestał po pewnym czasie informować. Domniemywam, że z powodu niewspółmiernych do skali rządowej propagandy rezultatów, tj. medycznie potwierdzonych przypadków skutecznego zapłodnienia i urodzenia dzieci.

    Rok temu dzięki wielkiej społecznej determinacji do Sejmu wpłynął obywatelski projekt ustawy, który te marzenia i szanse przywróci.

    Szanowni Państwo! To właśnie od dziś, po ponad roku od przekazania marszałkowi Sejmu poprzedniej kadencji 395 tys. podpisów, stoimy przed możliwością przywrócenia nadziei tym kobietom, parom, które z powodów zdrowotnych, a także finansowych nie miały szansy na zajście w ciążę. Możliwość zajścia w ciążę dzięki procedurze, którą poprzedzają często wielomiesięczne, a nawet wieloletnie bezskuteczne próby poczęcia dziecka, nie powinna być traktowana w XXI w. jako przywilej. Powinna to być procedura medyczna dostępna bez względu na poziom zamożności.

    W Polsce 2050 także zawracaliśmy na to uwagę. Z okazji ostatniego Dnia Kobiet zaprezentowaliśmy dziesięć postulatów dotyczących zdrowia kobiet. Leczenie niepłodności z wykorzystaniem technik wspomaganego rozrodu było jednym z naszych priorytetów. Zacytuję tu fragment naszego programu: Diagnostyka i leczenie niepłodności muszą być dostępne i bezpłatne, realizowane w ramach kompleksowej ochrony zdrowia prokreacyjnego w Polsce. Dla maksymalizacji i skuteczności procesu diagnostyczno-leczniczego powinny zostać oparte na dwóch poziomach referencyjności. Pierwszy - poradnie diagnostyki niepłodności z zadaniem wdrożenia diagnostyki niepłodności u par z doświadczeniem co najmniej dwóch niepowodzeń położniczych lub z udokumentowanym nieskutecznym staraniem się o ciążę w okresie co najmniej ostatnich 12 miesięcy. I drugi poziom referencyjności - ośrodki diagnostyki i leczenia niepłodności z zadaniem poszerzenia działań diagnostycznych o procedury zabiegowe oraz posługiwanie się technikami wspomaganego rozrodu. Procedura in vitro jako jedna z technik wspomaganego rozrodu powinna być dostępna według wskazań z ustawową gwarancją pełnej refundacji kosztów leczenia niepłodności bezpośrednio z budżetu państwa jako zadanie ministra zdrowia.

    Dziękuję tym samorządom, które w ramach własnych budżetów przez ostatnie lata realizowały programy polityki zdrowotnej, wprowadzając refundację diagnostyki i procedury zapłodnienia in vitro dla swoich mieszkańców. Dziękuję tym organizacjom pozarządowym, które wspierały młodych ludzi, by mogli założyć rodzinę. Ale to jest rola państwa, rola ministra zdrowia, a nie rad gmin, powiatów czy organizacji pozarządowych. (Oklaski) Leczenie niepłodności w XXI w. może i powinno być dostępne, bezpłatne i bezpieczne.

    Klub Parlamentarny Polska 2050 - Trzecia Droga rekomenduje ministrowi zdrowia odpowiedzialnemu za ten program, by był on przeprowadzony zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Medycyny Rozrodu i Embriologii, a także realizowany w poradniach diagnostyki niepłodności z pełną refundacją ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia.

    Wierzymy, że program ten będzie realizowany w oparciu o przejrzyste kryteria dostępu, w placówkach mniejszych i większych, w gminach i powiatach, tak by wskazana kwota 500 mln zł na jego realizację pokrywała jak najskuteczniej i w jak najbardziej etyczny sposób dostęp do niego obywateli, którzy tego potrzebują.

    W imieniu klubu Polska 2050 - Trzecia Droga chciałam potwierdzić pełne poparcie naszych parlamentarzystów dla tego projektu ustawy.

    Na koniec dziękuję Komitetowi Inicjatywy Ustawodawczej ˝Tak dla in vitro˝, który zainicjował powstanie tego projektu. Dziękuję z całego serca obywatelkom i obywatelom, którzy byli zaangażowani w zbieranie podpisów i którzy ten podpis złożyli, okazując tym samym pełną solidarność z osobami, które pragną powiększyć rodzinę, a z różnych względów nie mogą. Wykonaliście państwo wspaniałą pracę za nasze państwo, w czasie kiedy to państwo nie działało na rzecz swoich obywateli. Dziękuję za to. Wierzę, że najlepszym podziękowaniem będzie jednak szczęście wszystkich rodziców, którzy dzięki państwa pracy doczekają się ukochanych dzieci. Dziękuję bardzo. (Oklaski)