Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk

Stenogram

15. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Andrzej Gawron:

    Dziękuję.

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! 12 kwietnia Unia Europejska przyjęła już ostatecznie dyrektywę w sprawie poprawy charakterystyki energetycznej budynków. Dyrektywa ta jest częścią zielonego ładu. Od stycznia 2028 r. wszystkie budynki publiczne, a od 2030 r. wszystkie inne nowe budynki będą musiały być w pełni niezależne od paliw kopalnych. Absurdalny cel klimatyczny Unii Europejskiej, przez niektórych określany jako wyzwanie, jest tak naprawdę prostą drogą do energetycznego ubóstwa.

    Największe zastrzeżenie budzi konieczność wprowadzenia termomodernizacji budynków. Wprowadzenie nowych norm generuje wysokie koszty remontu. Czy nowe przepisy oznaczają bezwzględną konieczność termomodernizacji wszystkich istniejących już budynków i ile szacunkowo takich budynków w Polsce jest? Jeśli tak, to w jakiej perspektywie czasowej się to ma wszystko odbyć? Są też pewne wątpliwości dotyczące tego, czy są przewidziane kary, jeżeli ktoś nie zrealizuje termomodernizacji. Kwestie spadku, darowizny budzą pewne wątpliwości. Bo co wtedy, jeżeli taki budynek zostanie nam darowany lub przejdzie na nas w testamencie? Czy wtedy będzie trzeba go wyburzyć, jeżeli ktoś nie będzie miał pieniędzy na to, żeby go remontować? Dziękuję.

15. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Anna Kwiecień:

    Pani Marszałek! Panie Ministrze! Proszę odpowiedzieć, czym w świetle nowych przepisów ogrzewać dom. Czy tylko tak naprawdę państwo rozważacie, że będzie konieczność zamontowania pompy ciepła lub ogrzewania elektrycznego? Czy w ministerstwie są szacunki, jakie koszty będą musiały ponieść nasze gospodarstwa domowe, jeżeli chodzi o termomodernizację i wymianę źródeł ciepła? Jakie koszty całościowe poniesie państwo polskie? Jeżeli Unia Europejska zmusza nas do tak wielkiego wysiłku finansowego, jakie środki europejskie na działania wynikające z dyrektywy budynkowej przekaże nam Unia? Czy to będą dotacje, czy może pożyczki, które będzie trzeba spłacać?

    Ministerstwo w komunikatach medialnych informuje, że nie poparło tej dyrektywy. Mamy więc pytanie, dlaczego obecna koalicja i rząd nie wyrazili jednoznacznego sprzeciwu wobec tak restrykcyjnych rozwiązań. Panie ministrze, wiele osób dopytuje także, czy te domostwa (Dzwonek), które niedawno wymieniły źródła swojego ciepła na chociażby piece gazowe, dostaną jakąś rekompensatę z tego tytułu, że przed rokiem 2022 polityka Unii Europejskiej była nakierowana na źródło ciepła pochodzące z gazu. Dziękuję bardzo.

15. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Ignacy Niemczycki:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Państwo Posłowie! Serdecznie dziękuję za te pytania, ponieważ one pozwalają mi też wyjaśnić pewne sprawy, które, okazuje się, nie są tak oczywiste.

    Po pierwsze, chcę powiedzieć, że cele, które są zawarte w dyrektywie, są celami dla państwa, a nie celami dla właścicieli pojedynczych budynków. To jest znacząca różnica. Dlaczego? Dlatego że jeżeli zmienimy miks energetyczny w Polsce, a idziemy w tę stronę, to de facto właściciele budynków, nic nie robiąc, już będą mieli mniejsze zużycie energii pierwotnej i mogą pomóc wypełnić ten cel krajowy.

    Po drugie, zwracam uwagę, że dyrektywa w bardzo, bardzo wielu miejscach posługuje się terminami ˝opłacalność ekonomiczna˝ i ˝wykonalność techniczna˝. I tutaj sobie zaznaczyłem w tej dyrektywie wszystkie te miejsca, gdzie występują te sformułowania ˝opłacalność ekonomiczna˝ i ˝wykonalność techniczna˝. Jak państwo widzicie, tych zakładek jest dość dużo. Co to oznacza? Że w sytuacji, w której renowacja, modernizacja budynku będzie nieopłacalna albo nie będzie miała po prostu ekonomicznego sensu, nie trzeba będzie tego robić. I te budynki będą wyłączone z tej puli, gdzie będą w całości obowiązywać nas jako państwo konkretne zadania, konkretne cele. I chcę powiedzieć, że to sformułowanie o opłacalności ekonomicznej i wykonalności technicznej już funkcjonuje w polskich przepisach od wielu lat. Dwukrotnie już była prowadzona weryfikacja tych dość technicznych zapisów.

    Pytali państwo o to, czy Polacy będą zmuszeni do termomodernizacji. Nie, nie będą - odpowiadam wprost. Cele są dla państwa. Czy będą przymusowo eksmitowani z zajmowanych budynków, które nie są efektywne energetycznie? Nie. Dyrektywa w ogóle nie wspomina o kwestii eksmitowania. Nie ma takich podstaw do tego, żeby to robić. Dyrektywa zwraca wręcz szczególną uwagę - i to jest znowu wielokrotnie powtarzane w dyrektywie - na ubóstwo energetyczne i że działania modernizacyjne mają nie doprowadzić do pogorszenia sytuacji grup szczególnie wrażliwych, czyli np. podniesienia czynszów mieszkań socjalnych czy komunalnych.

    Przypomnę też - i tutaj padło pytanie o fundusze - że takim podstawowym funduszem, który towarzyszy, który był w całym tym pakiecie zmian, jest Społeczny Fundusz Klimatyczny. Tylko na lata 2026-2032 to jest 12 mld euro. Do tego, i tu muszę spojrzeć w notatki, do 2027 r. program ˝Czyste powietrze˝ otrzyma łączne wsparcie 5 mld euro z pieniędzy unijnych z KPO i z FENiKS-a. Dodatkowym potencjalnym źródłem finansowania jest Fundusz Modernizacyjny i tam do 2030 r. może być ok. 50 mld zł. Dodatkowo po 2027 r. możemy liczyć na to, że nowy unijny budżet, tak jak ten nam pomaga w tych zadaniach termomodernizacyjnych, też będzie nam pomagał.

    Jeżeli chodzi o koszty, to takich całościowych kosztów nie znamy, ciężko jest to oszacować. Natomiast my na to patrzymy tym razem już z perspektywy opłacalności termomodernizacji pojedynczego budynku. I przyjmuje się, że średnio taka głęboka termomodernizacja zwraca się w ciągu 10 lat, i to jest takie założenie, że wtedy jest sens to robić. Ale tu chcę podkreślić: Polska i tak jest na ścieżce zmiany miksu energetycznego. Prowadził to poprzedni rząd, ten rząd też zamierza to prowadzić. Sama zmiana miksu energetycznego powoduje zmniejszenie zużycia - wiem, że to jest zaskakujące, ale tak to jest wyliczane - energii pierwotnej i przyczynia się do realizacji celu. Jeszcze pytania szczegółowe: Ile jest budynków do modernizacji? Tutaj pan ekspert siedzący ze mną podpowiedział mi, że to jest ok. 1 mln, ale możemy spojrzeć głębiej, chętnie udzielę takiej odpowiedzi na piśmie.

    Czym w świetle nowych przepisów ogrzewać dom? Nie, to nie są tylko pompy ciepła. Można dalej korzystać np. z kotłów na pellet. Mamy fantastyczne polskie rozwiązania, polskie firmy są cały czas bardzo innowacyjne. Do tego - i to jest kolejna rzecz, z którą chciałbym się zmierzyć - nie ma zakazu ogrzewania gazem. To, co się zmieni - postuluje to dyrektywa - to mechanizmy wsparcia, czyli najpewniej od przyszłego roku nie będzie można po prostu wspierać kotłów gazowych, ale kotły hybrydowe już tak, będzie można. Nadal w długiej perspektywie, jeżeli będzie dochodziło po prostu do wymiany, naprawy urządzenia, będzie można korzystać z kotła gazowego.

    Rozumiem, że możecie państwo nie mieć do mnie w tej sprawie dużego zaufania. Chciałem zwrócić państwa uwagę na komunikat prasowy Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych, którzy się zajmują m.in. handlem kotłami gazowymi. Oni wprost mówią o tym, że handel kotłami gazowymi cały czas powinien funkcjonować i ma swoje miejsce na rynku. (Dzwonek) Więc nie, nie ograniczamy się tylko i wyłącznie do pomp ciepła.

15. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Aleksander Mikołaj Mrówczyński:

    Bardzo dziękuję.

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Już się cieszymy z pana wypowiedzi, iż to ukierunkowanie jest bezpośrednio nie na człowieka, a na rządy państw członkowskich. Będziemy więc, że tak powiem, zdani na to, czy rząd, w tym przypadku polski rząd, będzie pomagał mieszkańcom. Cieszymy się z tego.

    Dyrektywa budynkowa Unii Europejskiej jako akt prawa, którego mocą prawodawcy państw członkowskich Unii zostają zobowiązani do wprowadzenia regulacji prawnych, ma zmniejszyć zużycie energii, doprowadzić do odejścia od paliw kopalnych w budownictwie. Nowe wymogi, jak już tutaj wspomniano, oznaczają konieczność termomodernizacji wielu budynków ze względu na stosunkowo krótki czas. Ponadto w przypadku starzejącego się społeczeństwa zastosowanie się do tej dyrektywy będzie niezmiernie trudne. Zrozumieliśmy już, że to państwa będą brały na siebie tę rolę. (Dzwonek) Pytanie, czy Polacy w zależności od dochodów będą mogli liczyć na daleko idącą pomoc rządową oraz czy każdy budynek powinien mieć określoną klasę energetyczną.

15. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Ignacy Niemczycki:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle! Tak jak odpowiadałem wcześniej, to zobowiązanie jest na poziomie krajowym, a nie na poziomie właściciela konkretnego budynku. Tak więc myślę, że tu się wszyscy cieszymy. Dziękuję, to jest dość jednoznaczne.

    Mamy Społeczny Fundusz Klimatyczny, którego głównym celem jest wsparcie tych grup, o których pan powiedział. Teraz mogę sobie wyobrazić też, że wykorzystujemy to wyzwanie do tego, żeby osoby, które są właścicielami takich budynków, a które nie mają pieniędzy, zachęcić do tego, żeby termomodernizować domy, tworząc programy takie jak ˝Czyste powietrze˝, który był bardzo popularny. Dajemy pieniądze w formie dotacji. Kończy się to tym, że te osoby po prostu będą płacić niższe rachunki, bo dom dobrze stermomodernizowany po prostu zużywa mniej energii.

    To jest nasze myślenie i w tę stronę chcemy iść: tworzenia zachęt, a nie kar, chcemy tworzenia przestrzeni. To też jest ogromna szansa - chcę to dodać, mimo że pan o to nie pytał - dla polskich przedsiębiorców, którzy przychodzą do nas, chwalą się technologiami, które mają, i chcą mieć stabilność prawa, co pozwoli im po prostu zbudować polski biznes. Wspomniała pani poseł wcześniej o pompach ciepła - my mamy świetnych producentów pomp ciepła w Polsce, tylko nikt o tym nie wie. Tak zmieniliśmy teraz program ˝Czyste powietrze˝, żeby te pompy ciepła, które są kupowane z pieniędzy de facto publicznych, nie były chińskie, bez certyfikatów, tylko żeby to były dobre produkty, które na pewno się przysłużą właścicielom budynków.

    Mam nadzieję, że odpowiedziałem. Bardzo dziękuję. (Oklaski)