Posłanka Paulina Matysiak

Szanowny Panie Ministrze,

20 sierpnia 2021 r. wśród zmian wprowadzonych w rozporządzeniu MSWiA z 13 marca 2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na określonych przejściach granicznych znalazło się wprowadzenie do § 3 tego aktu ustępów 2a i 2b. Ustępy te stały się prawną podstawą push-backów - czyli zawracania do linii granicy państwowej osób, które nie należą do żadnej z kategorii podmiotów uprawnionych do przekroczenia granicy, a znalazły się na przejściu granicznym, na którym ruch graniczny został zawieszony lub ograniczony, lub poza przejściem.

Rzecznik praw obywatelskich zwracał uwagę na wątpliwości, czy przepisy te nie naruszają art. 56 ust. 2 Konstytucji RP oraz przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP. RPO nie był w ocenie tych przepisów osamotniony. Raport specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. praw człowieka migrantów z 21 kwietnia 2023 r. wezwał Polskę m.in. "do dokonania przeglądu ustawodawstwa i położenia kresu procedurze push-backów" oraz „do pełnego poszanowania zakazu zbiorowego wydalania i do przestrzegania zasady non-refoulement". W opublikowanym 7 kwietnia 2023 r. raporcie Europejskiej Rady ds. Uchodźców i Wygnańców (ECRE) pt. „Poszukiwanie schronienia w Polsce: Badanie faktów w sprawie dostępu do azylu i warunków przyjmowania osób ubiegających się o azyl" wskazano, że traktowanie na granicy polsko-białoruskiej osób ubiegających się o ochronę międzynarodową budzi poważne pytania co do skuteczności zabezpieczeń proceduralnych mających chronić takie osoby przed wydaleniem. Sformułowano rekomendacje do polskiego rządu w zakresie dostępu do terytorium i do procedury udzielenia ochrony międzynarodowej. Zaapelowano m.in. o dogłębne zbadanie wszelkich zarzutów dotyczących stosowania „push-backów", umożliwienie organizacjom międzynarodowym i eksperckim organizacjom praw człowieka prowadzenia systematycznego monitoringu granic, a przede wszystkim o uchylenie rozporządzenia MSWiA z 13 marca 2020 r.

W związku z powyższymi wątpliwościami, na podstawie art. 14 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. 2018 poz. 1799), zwracamy się z następującymi pytaniami:

1. Czy ministerstwo ma wiedzę o liczbie push-backów przeprowadzonych przez Straż Graniczną i inne służby RP od 21 sierpnia 2021 r.? Jeżeli ministerstwo dysponuje taką wiedzą, prosimy o udostępnienie tej liczby.

2. Czy w ministerstwie trwają lub są planowane prace nad zmianami w rozporządzeniu, żeby usunąć wątpliwości dotyczące legalności stosowanych procedur?

3. Czy w ministerstwie trwają lub są planowane prace dotyczące zmian w zakresie polityki azylowej?

Z wyrazami szacunku