Poseł Marcin Horała

Stenogram

8. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Poseł Marek Sawicki:

    Dziękuję bardzo.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Przeciwdziałanie wykluczeniu komunikacyjnemu oraz wsparcie dla samorządów to istotne obszary działania w kontekście rozwoju społecznego i demokracji lokalnej. Wsparcie dla samorządów wymaga holistycznego podejścia, które uwzględnia różnorodność społeczną i indywidualne potrzeby mieszkańców. Poprawa komunikacji i partycypacji społecznej może przyczynić się do budowy bardziej zrównoważonych i dynamicznych społeczności lokalnych. Wsparcie finansowe dla samorządów na komunikację lokalną może być kluczowym czynnikiem w budowaniu efektywnych relacji z mieszkańcami. Dostępność środków finansowych na komunikację lokalną może znacząco zwiększyć efektywność działania samorządów oraz poprawić mobilność mieszkańców małych jednostek samorządowych.

    Dlatego proszę pana ministra o odpowiedź na następujące pytania: Czy ministerstwo wspiera rozwój lokalnego transportu zbiorowego? Jak? Jakie środki przeznaczono dla samorządów na rozwój bazy autobusowej? Czy zostały wykorzystane środki z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności? Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi, panie ministrze.

8. punkt porządku dziennego:

Pytania w sprawach bieżących.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Paweł Gancarz:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niewystarczająca sieć połączeń transportu zbiorowego na terenach niezurbanizowanych skutkuje wzrostem nieefektywnego wykorzystania środków komunikacji indywidualnej, przyczyniając się pośrednio do nasilenia ruchu drogowego na terenach zurbanizowanych. Obserwowane przez wiele lat stałe ograniczenie oferty przewozowej pozamiejskiego transportu autobusowego powoduje wykluczenie komunikacyjne coraz większej części terytorium kraju i negatywnie wpływa na mobilność zamieszkujących go społeczności.

    Ministerstwo Infrastruktury w tym momencie ma dwa takie programy. Jeden to rządowy fundusz przewozów autobusowych. Kwota na rok 2024 to ponad 1 mld zł. Aktualnie z tej puli wykorzystane jest ponad 900 mln zł. Wnioski przyjmują wojewodowie, którzy składają zbiorczy wniosek do Ministerstwa Infrastruktury. Jesteśmy po naborze w 2024 r. Umowy są podpisywane z wojewodami. To jeden instrument wsparcia. Kolejnym elementem są środki z KPO, którymi też staramy się ten obszar w jakiś sposób rozbudzić. To są konkursy na zakupy taboru niskoemisyjnego i zeroemisyjnego.

    Jednym z zadań resortu infrastruktury jest niwelowanie różnic w zakresie standardu podróży pomiędzy komunikacją miejską a podmiejską. Minister infrastruktury podejmuje i będzie podejmował działania mające na celu wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu i rozwoju regularnej komunikacji zbiorowej. Dlatego też jednym z głównych celów wydatkowania środków z KPO będzie rozwinięta komunikacja zbiorowa poza obszarami silnie zurbanizowanymi. Jest ona kluczowa dla zrównoważonego rozwoju całego kraju. Umożliwia mieszkańcom terenów pozamiejskich dojazd do pracy i oferuje poprawę dostępu do różnorodnych placówek publicznych, w tym zdrowotnych czy edukacyjnych, zwiększając szansę młodzieży z mniejszych miejscowości na naukę bardziej dopasowaną do indywidualnych predyspozycji czy rynku pracy. Ułatwia również dostęp do lekarzy specjalistów.

    W ramach KPO ujęta została inwestycja w zeroemisyjny i niskoemisyjny transport zbiorowy, autobusowy, pozamiejski. Celem realizacji tej inwestycji jest zakup 579 sztuk taboru autobusowego, z czego wielkość taboru niskoemisyjnego nie będzie mogła przekroczyć 633 sztuk. Na inwestycję przeznaczono niemalże 1700 mln zł. Jest to ok. 377 mln euro. Zakończenie tej inwestycji planowane jest na 2026 r., czyli do 2026 r. ten tabor ma być przez samorządy zakupiony.

    Odpowiedź na trzecie pytanie. W dniu 23 lutego 2024 r. przewodnicząca Komisji Europejskiej pani Ursula von der Leyen zadeklarowała odblokowanie funduszy europejskich dla Polski. To pieniądze, które pobudzą polską gospodarkę, inwestycje, pozwolą na wyrównanie szans dla wszystkich mieszkańców Polski niezależnie od tego, czy mieszkają w dużym mieście, miasteczku czy na terenach wiejskich.

    Jeśli chodzi o zaawansowanie komponentu zakupu autobusów regionalnych, to uprzejmie informuję, że konkurs ten został rozstrzygnięty 14 marca 2024 r. W ramach pierwszego naboru dofinansowanie o wartości niemal 286 mln otrzyma 26 projektów zakładających zakup przez jednostki samorządu terytorialnego i związki 207 autobusów: 168 autobusów niskoemisyjnych oraz 39 autobusów zeroemisyjnych. W naborze mogły wziąć udział powiaty, związki powiatowe, związki powiatowo-gminne, związki gminne i gminy. Samorządy otrzymują środki na zakup pojazdów elektrycznych, wodorowych, hybrydowych oraz zasilanych paliwami alternatywnymi, a także na niezbędną infrastrukturę do ich ładowania i tankowania. Maksymalny poziom wsparcia ze środków z KPO dla każdego z przedsięwzięć wynosi 80-95% wydatków kwalifikowanych. Na przełomie marca i kwietnia będziemy ogłaszać kolejny nabór dla jednostek samorządu terytorialnego na zakup autobusów zamiejskich.

    Naszym celem jest obecnie efektywne wykorzystanie przyznanych środków z KPO, które do tej pory w ogóle nie były wykorzystane. Jest to obecnie jeden z istotnych priorytetów naszego rządu. W ramach drugiego naboru dostępna będzie alokacja w wysokości 1400 mln zł. Zgodnie z wymogami KPO możliwy będzie zakup 372 kolejnych autobusów, w tym niskoemisyjnych. Ponadto krąg beneficjentów poszerzono o organizatorów publicznego transportu zbiorowego szczebla wojewódzkiego oraz o operatorów publicznego transportu zbiorowego. Poziomy dofinansowania pozostaną analogiczne do tych z pierwszego naboru.

    Zakupione w ramach konkursów nowoczesne, ekologiczne pojazdy, a także przypisana do nich infrastruktura będą wykorzystywane na nowo utworzonych pozamiejskich liniach autobusowych bądź też na liniach pozamiejskich, które są zagrożone likwidacją, np. z powodu przestarzałego taboru lub deficytowości danej linii autobusowej.